Ο υπόγειος, σκοτεινός κόσμος που βρίσκεται τόσο κοντά μας, αλλά δεν γνωρίζουμε. Τα σπήλαια που σχηματίστηκαν στο υπέδαφος του νομού Λάρισας στο πέρασμα των χιλιετιών. Τα περισσότερα είναι ανεξερεύνητα και η απόκοσμη όψη τους δημιουργεί ρίγη.
Τα περισσότερα κρύβουν παγίδες και όποιος αποφασίσει να τα επισκεφθεί με διάθεση περιπέτειας θα πρέπει να λάβει τις κατάλληλες προφυλάξεις.
Σπήλαιο “Απατη Τρύπα” ή “Τρύπα του Μπουρσί”
Ξεχωριστό ενδιαφέρον παρουσιάζει το υπό έρευνα σπήλαιο που ανακαλύφτηκε στις 26 Μαρτίου 1995, με μήκος 1800 μ., γεμάτο λιμνούλες και σταλακτίτες – σταλαγμίτες που σχηματίζουν πρωτότυπες φιγούρες και μορφές. Το σπήλαιο στο Κεφαλόβρυσο Ελασσόνας, δεν έχει εξερευνηθεί πλήρως, αλλά είναι πανέμορφο και οι γνωστοί θάλαμοι έχουν σταλαγμίτες και σταλακτίτες σε ποικιλία χρωμάτων και σχημάτων. Αποστολή συνέχισης της εξερεύνησης και ολοκλήρωσης της χαρτογράφησης στο Κεφαλόβρυσο Ελασσόνας έγινε στις αρχές του 2004 από τον σπηλαιολογικό σύλλογο ΣΠΕΛΕΟ, με την συμμετοχή της Εφορείας Παλαιοανθρωπολογίας & Σπηλαιολογίας Βορείου Ελλάδος.
Στους ντόπιους είναι γνωστό σαν “Άπατη τρύπα” ή “Τρύπα του Μπουρσί” και αποτελεί το καμάρι του χωριού αν και όπως λένε οι ντόπιοι τα τελευταία χρόνια είναι παραμελημένο ενώ σχεδόν ανύπαρκτη είναι και η τουριστική προβολή του. Η προβολή του σπηλαίου και η αξιοποίησή του θα βοηθήσει σημαντικά στην τουριστική ανάπτυξη της περιοχής. Πιείτε τον καφέ σας σε ένα από τα καφενεία του χωριού και ζητήστε από τους ντόπιους να σας καθοδηγήσουν μέχρι την είσοδο του σπηλαίου.
Σπηλαιοβάραθρο Παλαιοκάστρου
Το Παλαιόκαστρο ανήκει στο Δήμο Ελασσόνας. Απέχει 16 χλμ. από την πόλη της Ελασσόνας και είναι χτισμένο σε υψόμετρο 210μ. Σύμφωνα με τους νεώτερους ιστορικούς, το Παλαιόκαστρο είναι χτισμένο στα ερείπια της αρχαίας πόλης Μονδαία. Τα ερείπια των δύο μεγάλων κάστρων που σώζονται μέχρι σήμερα, αλλά και κάποια μικρότερα που είναι εμφανή στους γύρω λόφους του χωριού, μαρτυρούν την ιστορικότητα του Παλαιόκαστρου. Η συγκεκριμένη περιοχή έχει χαρακτηριστεί επίσημα ως αρχαιολογικός χώρος.
Το 1995 στην περιοχή του Παλαιόκαστρου ανακαλύφτηκε σπηλαιοβάραθρο, πλούσιο σε σταλακτίτες και σταλαγμίτες, που περιμένει διερεύνηση από σπηλαιολόγους για αξιοποίηση.
Σπηλαιοβάραθρο Βαλανίδας
Αξίζει τον κόπο και ο περίπατος έως το σημαντικό σπηλαιοβάραθρο της περιοχής, το οποίο όμως δεν είναι επισκέψιμο λόγω κατολισθήσεων.
Σπήλαιο Ρούτσης – Ραψάνη
Το σπήλαιο Ρούτση οφείλει το όνομά του, σύμφωνα με την τοπική παράδοση, στον καπετάν Ρούτση, έναν κλέφτη που κρυβόταν στο εσωτερικό της σπηλιάς από τους αστυφύλακες που τον κυνηγούσαν. Βρίσκεται κοντά στο χωριό Ραψάνη με συντεταγμένες 22032’48” E – 39053’56” N. Η Ραψάνη βρίσκεται σε υψόμετρο 600μ. στις πλαγιές του όρους Σοπωτού, το σπήλαιο σε υψόμετρο 295μ., ενώ το μέγιστο υψόμετρο του Κάτω Ολύμπου είναι στα 1500μ. περίπου. Απέχει από τη Λάρισα 40χλμ, και από τη Θεσσαλονίκη 125χλμ. περίπου. Το σπήλαιο προσεγγίζεται μετά από διαδρομή 5χλμ. περίπου με αμάξι σε χωματόδρομο και πεζοπορία μέσα σε κοιλάδα διεύθυνσης ΒΔ-ΝΑ.Έχει μήκος 131 μ. και ελίσσεται σε μικρό βάθος κάτω από την επιφάνεια του εδάφους. Οι θάλαμοί του στολίζονται από σταλαγμίτες και σταλακτίτες.
Σύμφωνα με εικασίες ντόπιων, το σπήλαιο επικοινωνεί με υπόγεια σήραγγα με την Αγία Παρασκευή. Μία ομάδα σπηλαιολόγων ήρθε για επιτόπου έρευνα αλλά ακόμα δεν γνωρίζουμε τη πλήρη έκταση του σπηλαίου. Το σπήλαιο χαρτογραφήθηκε στο πλαίσιο του σεμιναρίου Σπηλαιολογίας που διοργάνωσε ο ΠΡΩΤΕΑΣ τον Οκτώβριο του 2010.
Το σπήλαιο Ρούτση διανοίγεται σε μάρμαρα Άνω Κρητιδικής ηλικίας της Πελαγονικής ζώνης. Όπως φαίνεται από τα βασικά μορφολογικά χαρακτηριστικά του αποτελεί υπογενές σπήλαιο. Η έντονη διάλυση από υπογενή διαλύματα έχει αφήσει έντονα σημάδια στα τοιχώματα και στην οροφή. Ιδιαίτερα εντυπωσιακοί είναι οι δευτερογενείς κρύσταλλοι ανθρακικού ασβεστίου οι οποίοι αποτέθηκαν στα τοιχώματα του σπηλαίου λόγω της δράσης των υπογενών διαλυμάτων. Χαρακτηριστικό της υπογενούς διάλυσης αποτελούν και τα απομεινάρια του μαρμάρου (Pendants) που κρέμονται από την οροφή του σπηλαίου σαν σταλακτίτες.
Τα σπήλαια των Γόννων
Στην περιοχή των Γόννων αναφέρονται 4 σπήλαια, των οποίων τα πετρώματα αποτελούνται από σχιστόλιθο.
Πρόκειται για τα σπήλαια στην τοποθεσία της πηγής «Κατσιούλα», το σπήλαιο «Δαούτη» στη θέση «Τσικιλέκι», το σπήλαιο «Φάκα», που έλαβε το όνομά του από τον Μεσολουρίτη Φάκα Γεώργιο, που σκοτώθηκε εδώ στα 1900 περίπου και το ανεξερεύνητο σπήλαιο στη θέση «Βουβάλα».
Σπήλαια Ομολίου Κισσάβου
Κοντά στο χωριό Ομόλιο, στους πρόποδες του Κισσάβου βρίσκονται δύο σπίλαια. Το πρώτο σπήλαιο στο χάρτη (Ανάβαση Κίσσαβος – Τέμπη 2007) το ονομάζει Ομόλιο και ουσιαστικά είναι μια αψίδα. Το δεύτερο σπήλαιο δεν το έχει ο χάρτης, αλλά είναι γνωστό ως σπήλαιο Ντάνα.
Αυτά τα δύο σπήλαια είναι κοντά μεταξύ τους. Για την ακρίβεια είναι απέναντι. Το σπήλαιο Ντάνα φαίνεται από την ταβέρνα ο Καπετάνιος στο δρόμο από Τέμπη προς το Ομόλιο. Για να τα προσεγγίσετε, παίρνετε το δρόμο που πάει προς το εκκλησάκι της Αγίας Παρασκευής. Θα δείτε στο αριστερά σας χέρι ένα χωματόδρομο. Πριν φτάσετε στην Αγ. Παρασκευή, βλέπετε ένα στερεμένο ρέμα που ανεβαίνει προς τα πάνω. Εκεί είναι ο δρόμος μας για τα σπήλαια. Το εκκλησάκι που είναι λίγα μέτρα πιο πάνω και είναι μέσα σε σπήλαιο και αυτό. Αφού μπείτε μέσα στο ρέμα, περπατάτε λίγα λεπτά μέχρι να δείτε ψηλά στα αριστερά την αψίδα. Το μόνο ενδιαφέρον που έχει η αψίδα αυτή, είναι η ομορφιά της και η θέα που έχει, όποτε μπορείτε να γλιτώσετε το χρόνο που θα χρειαστείτε για την ανάβασή της και να συνεχίσετε κατευθείαν για το Σπήλαιο Ντάνα. Συνεχίζετε λίγα μέτρα από το σημείο που φάνηκε η αψίδα, και κάνετε δεξιά αρχίζοντας μια ανάβαση με σχετικά μεγάλη κλήση. Ύστερα από περίπου 20 λεπτά, αντικρίζετε το σπήλαιο
Αφού περνάτε από αριστερά τις τσουκνίδες εμφανίζεται και η είσοδος του σπηλαίου. Μπαίνοντας σκυφτοί, βλέπετε ένα φυσικό “κρεβάτι” που πιθανόν χρησιμοποιήθηκε από το βοσκό που πήρε και το σπήλαιο το όνομα του. Στη συνέχεια βλέπετε κάτι σαν πατάρι που το περνάτε από κάτω για να βγείτε σε μία μεγάλη αίθουσα. Στο σπήλαιο υπάρχουν πολλές νυχτερίδες που έρχονται σε πολύ κοντινή απόσταση χωρίς βέβαια να ανταποδίδουν την ενόχληση. Στα τοιχώματα του σπηλαίου υπάρχουν αρκετές μικρές σχισμές οι οποίες όμως δυστυχώς δεν οδηγούν πουθενά.
Σπήλαιο Μόρια Καρυάς
Η Σπηλιά Μόρια Βρίσκεται σε ύψος 1320 μ., στην τοποθεσία Μπιχτές, και σε απόσταση 8 χιλ. ΒΑ του χωριού Kαρυά, μέσα στη χαράδρα Κοκκινόχωμα. Τον Ιούνιο του 1999 με πρωτοβουλία της Κοινότητας της Κοινότητας Καρυάς πραγματοποιήθηκε εξερευνητική προσπάθεια από τον Σπηλαιολογικό Ελληνικό ΄Εξερευνητικό Ομιλο (Σ.Π.Ε.Λ.Ε.Ο) στην Σπηλιά Μόρια.
Για να φτάσουμε στο σπήλαιο, παίρνουμε τον χωματόδρομο που φεύγει δεξιά της ασφάλτου στην είσοδο του Κ.Δ. Καρυάς ερχόμενοι από την Καλλιπεύκη, μετά από 13 χλμ και στα δεξιά του δρόμου βρίσκεται ένα πλάτωμα που οριοθετείται από 2 μικρά φαράγγια αριστερά και δεξιά που ενώνονται σε ένα με κατεύθυνση την Λεπτοκαρυά, (ορατή στο βάθος). Η σπηλιά βρίσκεται στο αριστερό φαράγγι 3-5 μέτρα κάτω από την επιφάνεια του πλατώματος στην ρίζα του βράχου, και απόσταση 300-500 μέτρα από τον δρόμο.
Από την αρκετά ευρύχωρη είσοδο 2 επί 1.80 περίπου μέτρα, η σπηλιά μετά από λίγο στενεύει 0.70 π και συνεχίζει έτσι με διακυμάνσεις εώς 50 μ. π. ενδιάμεσα διακόπτεται από δύο βαθουλώματα ένα με δύο μέτρα το κάθε ένα αντίστοιχα. Μετά από 50 μ ανοίγεται ένας μεγάλος θάλαμος 12 επί 6 επί 4.30 περίπου που έχει και τον περισσότερο στολισμό δυστυχώς κατεστραμμένο. Στον θάλαμο αυτόν έχουν γίνει και οι περισσότερες επεμβάσεις (λαθρανασκαφές σπασμένοι σταλακτίτες-σταλαγμίτες). Η σπηλιά μετά από 3 μ π. κλίνει σε ρήγμα. Η σπηλιά είναι ανοιγμένη σε κροκαλοπαγές πέτρωμα στα όρια με (ασβεστόλιθο); Έχει κατεύθυνση Β-Ν μήκος 65 μέσο πλάτος 1.70 και ύψος από 0.70 έως 4.30 μ.
Στον μεγαλύτερο θάλαμο της σπηλιάς υπάρχει μια τρύπα που μπαίνεις έρποντας με κατεύθυνση προς την έξοδο, εκεί ευρέθη ένα οστό επικαλυμμένο με σταλαγματικό υλικό που δείχνει να μην είναι φερτό από φυσικά αίτια. Από εκεί πέρα σχηματίζεται ένα βάραθρο 5 μέτρα περίπου χωρίς άλλο άνοιγμα.
Σπηλαιοβάραθρο Σκαμνιάς Ολύμπου
Το σπηλαιοβάραθρο της Σκαμνιάς, γνωστό επίσης σαν Τρύπα φαρδιά, βρίσκεται θαμμένο στην οργιώδη βλάστηση του Ολύμπου και φτάνει σε βάθος 55 μέτρων. Έχει δύο αίθουσες σε διαφορετικά επίπεδα και διαθέτει λεία τοιχώματα με φαντασμαγορικό σταλακτιτικό διάκοσμο, ενώ ένα κρανίο σπάνιου σαρκοβόρου αλλά και ανθρώπινα οστά, προσθέτουν ενδιαφέρον αλλά και μυστήριο, σε ένα σπήλαιο το οποίο γέννησε θρύλους και μύθους.
Στις 19 Νοεμβρίου 2005, έγινε εξερεύνηση του σπηλαιοβαράθρου της Σκαμνιάς στον Ολυμπο, από δύο μέλη της Ελληνικής Σπηλαιολογικής Εταιρείας τους κ. Λελούδα και Αβτζή . Η <<επίσκεψη >> των σπηλαιολόγων ,πέραν των άλλων ,έθεσε τέρμα και στις ουκ λίγες μυθιστορίες και θρύλους που αφορούσαν στο σπηλαιοβάραθρο. Έτσι, αν εξαιρέσει κανείς τον όμορφο σταλακτικό διάκοσμο στα τοιχώματα του βαράθρου ,καμία από τις πολλές ιστορίες που συνόδευαν την ύπαρξή του δεν επιβεβαιώθηκε. Ωστόσο , πάντα ένα απάτητο για τον άνθρωπο σημείο (αν και οι δύο σπηλαιολόγοι δεν ήταν οι πρώτοι που το είχαν επισκεφθεί ),μπορεί να κρύβει μικρο-εκπλήξεις. Ως τέτοια λοιπόν μπορεί να εκληφθεί η ανεύρεση ενός μικρού κρανίου , πιθανότατα ζώου που , το οποίο όμως δεν έχει ακόμη ταυτοποιηθεί. Έκπληξη αποτελεί το ενδιαφέρον που προκάλεσε ,μεταξύ σπηλαιολόγων , επιστημόνων ακόμη και μη ειδικών , η δημοσίευση της σχετικής φωτογραφίας ,σε σχετικό με το σπηλαιολογία site. Χάρη στο διαδίκτυο λοιπόν ,απόψεις σκέψεις και ερμηνείες ήρθαν από κάθε γωνιά του κόσμου ,προσφέροντας απαντήσεις αλλά και γνώση. Είναι πράγματι εκπληκτικό ότι, μέσα σε διάστημα ενός μηνός , αφότου η φωτογραφία με το σχετικό ερώτημα φιλοξενήθηκε σε <<νεόδμητο>> site του worldwide CavingNews, 298 μηνύματα (και όχι μόνο) για το θέμα κατέφθασαν από κάθε γωνιά του πλανήτη. Εξηγήσεις με επιστημονικό υπόβαθρο , απόψεις με γνώση αλλά και ερωτήματα ,στην κοινή προσπάθεια για την αναζήτηση της μιας και μόνο απάντησης. Οι περισσότερες των απαντήσεων καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι πρόκειται για κάποιο τρωκτικό ή λαγόμορφο ζώο , το οποίο έπεσε στο βάραθρο και πέθανε από την πείνα. Υπάρχουν βέβαια και άλλες απόψεις (ακόμη και ότι πρόκειται για κρανίο φιδιού), αλλά αποτελούν μειοψηφία.
Το σπήλαιο της Οξυάς
Στις νότιες απολήξεις του Ολύμπου, στις πλαγιές της Τιτνάτας υπάρχει σπήλαιο γνωστό από διηγήσεις γεροντότερων, η είσοδος του οποίου δε μας είναι γνωστή. Λέγεται ότι βρίσκεται κοντά στο χωριό Παλιά Σκαμνιά, στη θέση «Μανδρινιά» και ότι επικοινωνεί με την Καρυά, που είναι στην αντίθετη πλευρά του βουνού.
Το σπήλαιο είναι κατάκοσμο από σταλακτίτες και σταλαγμίτες και πιθανόν να χρησιμοποιήθηκε ως κατοικία, τάφος και καταφύγιο των ανθρώπων του Ολύμπου. Η γειτνίαση με το αρχαίο Κάστρο στην κορυφή της Τιτνάτας, του προσδίδει και αρχαιολογικό ενδιαφέρον. Ιστορικά είναι γνωστό ότι ο οπλαρχηγός του Ολύμπου, Γεώργιος Τζαχείλας, έκρυβε στο σπήλαιο τα όπλα του. Επιτακτική είναι η ανάγκη του εντοπισμού, της εξερεύνησης και αξιοποίησής του, έτσι ώστε να αποτελέσει ένα σημαντικό τουριστικό προορισμό για την περιοχή.
Σπήλαιο Μελισσότρυπα στην Ελασσόνα
Το σπήλαιο Μελισσότρυπα βρίσκεται στο Κεφαλόβρυσο της Ελασσόνας Ν. Λάρισας και αποτελεί τη σημαντικότερη γνωστή υπόγεια καρστική μορφή του καρστικού συστήματος της Κρανιάς Ελασσόνας. Διανοίγεται σε μάρμαρα της συνεχούς ανθρακικής σειράς της Κρανιάς. Αποτελεί καρστικό υπογενές σπήλαιο, το οποίο έχει περάσει από τη φρεατική φάση σπηλαιογένεσης στη ζώνη κατείσδυσης. Η υπογενής προέλευσή του αποδεικνύεται από τις εναπομένουσες μορφές διάλυσης και ανάπτυξης του σπηλαίου, τα σπηλαιοθέματα γύψου και τον εντοπισμό H2S στις λίμνες του σπηλαίου. Η σπηλαιογένεση ακολούθησε τις επικρατούσες τεκτονικές ασυνέχειες και σήμερα συνεχίζεται πιθανά στη φρεάτια ζώνη, κάτω από την επιφάνεια του υδροφόρου ορίζοντα λόγω της δράσης των υπογενών διαλυμάτων. Πάνω από την επιφάνεια αυτή δρουν οι διαδικασίες της ζώνης κατείσδυσης. Οι παλιοί φρεατικοί αγωγοί πλέον καταστρέφονται δίνοντας τη θέση τους σε μορφές που δημιουργούνται από τη δράση του μετεωρικού νερού.
Το σπήλαιο καλύπτει έκταση 0,06km2 και έχει συνολικό μήκος χαρτογραφημένων διαδρόμων περίπου 2103,6m. Το υψόμετρο στην περιοχή του στομίου της εισόδου είναι 299m (συσχετισμένη μέτρηση G.P.S.) ενώ στο εσωτερικό του φθάνει σε βάθος μέχρι και -47,3m δηλαδή σε απόλυτο υψόμετρο 251,7m. Το βάθος της βαραθρώδους εισόδου είναι 14,6m.
Για λόγους καλύτερης επόπτευσης και περιγραφής είναι δυνατό να χωριστεί σε επτά τμήματα:
Α) Περιοχή της εισόδου
Β) Περιοχή κυρίου αγωγού
Γ) Περιοχή μέγιστων καταρρεύσεων
Δ) Περιοχή γαλαρίας
Ε) Περιοχή αραγωνιτών
ΣΤ) Περιοχή σπηλαιοθεμάτων
Ζ) Περιοχή λαβυρίνθου
Η είσοδος είναι βαραθρώδης, βάθους 14,6m και μέγιστης διαμέτρου 3m, που βρίσκεται στο νοτιοδυτικό άκρο της ανάπτυξης του σπηλαίου. Το στόμιο του βαράθρου διανοίγεται σε κορήματα των μαρμάρων που έχουν δημιουργηθεί από τη δράση του μεταπτωτικού ρήγματος και την επιφανειακή διάβρωση. Αυτά συνεχίζονται μέχρι βάθους 5.3m όπου επικάθενται πάνω στη ζώνη ρηγμάτωσης του μαρμάρου. Στο βύσσο του βαράθρου σχηματίζεται η πρώτη μικρή αίθουσα με διαστάσεις 9x4m η οποία διαθέτει στο έδαφος αρκετό κλαστικό υλικό και φυτογενή ιζήματα. Η τροφοδοσία της σε ιζήματα πλέον γίνεται κυρίως από την είσοδο του βαράθρου. Στα τοιχώματα παρατηρούνται μικρά έγκοιλα πληρωμένα με κορήματα. Ο σπηλαιοδιάκοσμος αποτελείται από σταλακτίτες, ρεόλιθους, σταλαγμίτες. Μέσω στενής οπής διαστάσεων 1×0,5 (πλάτος x ύψος) το σπήλαιο συνεχίζεται προς τα ανατολικά σε διακλαδώσεις μικρών διαστάσεων. Αυτές έχουν μέγιστο πλάτος και ύψος 2,5m και 1,8m αντίστοιχα. ενώ προς τα βόρεια αρχίζει το τμήμα του κυρίου αγωγού.
Σπήλαιο Τσαριτσάνης
Βορειοδυτικά της Τσαριτσάνης και στη μέση περίπου του δρόμου για την Ελασσόνα, υπάρχει κτισμένο μέσα σε φυσικό ή τεχνικό κωνοειδές σπήλαιο το εξωκλήσι της Αγίας Μαρίνας.
Η παράδοση λέει πως το σπήλαιο ίσως να λοξεύθηκε από κάποιο Βυζαντινό Αυτοκράτορα ή από τους Σλαύους κατά την περίοδο που κυριεύσανε την Τσαριτσάνη. Λόγω του απομακρυσμένου και του κτίσματος επί του βράχου, χρησιμοποιήθηκε πολλές φορές σαν κρυσφύγετο Μακεδονομάχων, αποσπασμάτων, ληστών κ.λ.π. . Για τη διευκόλυνση των επισκεπτών έχει κατασκευαστεί πέτρινη σκάλα.
Σπήλαιο Αρκουδότρυπα Σαρανταπόρου
Δεν πρόλαβαν να περάσουν δέκα ημέρες από την ανακάλυψη του σπηλαίου με τον εντυπωσιακό διάκοσμο από σταλαγμίτες και σταλακτίτες στον Κίσσαβο και νέο σπήλαιο ήρθε στην επιφάνεια.
Πρόκειται για το σπήλαιο που ανακάλυψαν κάτοικοι του Σαρανταπόρου. Συγκεκριμένα, το ζεύγος Παρίση και η Αθανασία Πάσχου-Βασιλοπούλου, εκπαιδευτικός, αποφάσισαν με τη βοήθεια του Βασιλείου Τριανταφύλλου (που εργάστηκε ως ανθρακωρύχος στο Βέλγιο) να εξερευνήσουν μια από τις “τρύπες” που υπάρχουν στην περιοχή η οποία από τους κατοίκους του Σαρανταπόρου ονομάζεται “αρκουδότρυπα”.
Με φακούς “διέλυσαν” το σκοτάδι ενώ με τα χέρια άνοιξαν σε ορισμένα σημεία διάδρομο από τις πέτρες που λόγω κατολίσθησης είχαν φράξει τη δίοδο. Όπως ανέφερε η κ. Πάσχου το σπήλαιο βρίσκεται σε υψόμετρο 1.000 μέτρων και το έδαφος είναι άγονο και πετρώδες ενώ στην οροφή ορισμένων μικρών διαμερισμάτων του σπηλαίου υπάρχουν μικροί σταλακτίτες και το έδαφος και τα τοιχώματα είναι υγρά. Πριν από χρόνια, από τη περιοχή που βρίσκεται το σπήλαιο υδρεύονταν το χωριό και υπάρχει και το υδραγωγείο.
Από την περιγραφή των πρώτων επισκεπτών του σπηλαίου φαίνεται ότι είναι πάρα πολύ μεγάλο και πιθανολογείται ότι συνδέεται και με άλλα σπήλαια της περιοχής. Η εξερεύνηση του σπηλαίου δεν ολοκληρώθηκε γιατί ήταν επικίνδυνο, αφού οι πέτρες είχαν κλείσει αρκετούς διαδρόμους. Για την παραπέρα εξερεύνηση χρειάζεται η εμπειρία και η γνώση ειδικού.
Σπήλαιο Νυμφαίο Φαρσάλων
Το σπήλαιο βρίσκεται στη θέση λόφος “Καράπλα” 1χλμ. από την πόλη των Φαρσάλων και βρίσκεται πάνω στον αρχαίο δρόμο που συνδέει τη Θεσσαλία με την Φθιώτιδα. Είναι ένα τεράστιο σπήλαιο, το οποίο λειτουργούσε ως ιερό των Νυμφών και του Πάνα. Τα ευρήματά του είναι του 6ου αιώνα π.Χ. Είναι δύσκολα προσβάσιμο και οι διαθέσιμες πληροφορίες δεν είναι επαρκείς.
Η είσοδος του διαγράφεται μερικά μέτρα πάνω από τη βάση ενός βράχου, προς την κορυφή του λόφου. Στη διάρκεια των πρώτων δεκαετιών του 5ου π. Χ., ο “Παντακλής” διαμόρφωσε το σπήλαιο και τον περιβάλλοντα χώρο, ανοίγοντας μέσα στο βράχο διόδους πρόσβασης και φυτεύοντας ένα δασύλλιο, που αφιέρωσε στις Νύμφες. Έναν αιώνα αργότερα ο χώρος συνέχισε να θεωρείται ως ιερό, όπου ο Πάν, γιος του Ερμή, συναντούσε τις Νύμφες και τον Απόλλωνα, και άλλες “δευτερεύουσες” θεότητες, τυπικά θεσσαλικές ( Ασκληπιός, Χείρων, Ηρακλής). Μια επιγραφή στα δεξιά της εισόδου, δίνει λόγο σε μια θεότητα, χωρίς ταυτότητα, φωνή ανώνυμη, που βγαίνει από το βουκολικό τοπίο και προσκαλεί τον περαστικό να αποδώσει τις πρέπουσες τιμές: να προσφέρει το ανάθημα -θυσία ενός μικρού ζώου- μια ανάπαυλα ειρήνης και χαράς μέσα στο βαρύ κλίμα των εμφυλίων πολέμων που ταλανίζουν εκείνη την περίοδο τη Θεσσαλία.
Το σπήλαιο «Βασιλότρυπα» στη Βρυσιά Φαρσάλων
Βρίσκεται στα Ν. του χωριού στη θέση «Βασιλότρυπα» και σε κοντινή απόσταση απ’ αυτό. Η είσοδός του, διαστάσεων 5 μ. μήκος και 2 μ. ύψος, «βλέπει» στα ΝΔ. από υψ. 355 μ. Αποτελείται από μεγάλες αίθουσες με συνολικό μήκος 210 μ. Πλούσιος είναι ο σταλακτιτικός διάκοσμος, κυρίως στα τοιχώματα. Το δάπεδο είναι καλυμμένο με περιττώματα νυχτερίδων (γουανό), οι οποίες κρέμονται κατά χιλιάδες από την οροφή του. Πρόκειται για ενδιαφέρον σπήλαιο, που χρήζει λεπτομερέστερης έρευνας.
Το σπήλαιο βρίσκεται περί της 2 ώρες πεζοπορία από το χωριό Βρυσιά και η ανάβαση αρκετά δύσκολη. Ακόμα πιο δύσκολη η ανεύρεση του σπηλαίου αφού η θέση του είναι τέτοια που και κοντά όταν φθάσεις στα 5 μέτρα είναι σχεδόν αδύνατο να το αντιληφτείς! Το πέρασμα-είσοδος είναι τοξοειδές και αρκετά χαμηλό , και περνάς μόνο σκυφτός. Στον πρώτο θάλαμο αντικρίζει κανείς σταλακτίτες που δεν ξεπερνούν τους 10 πόντους αρκετό φερτό υλικό στο έδαφος από ζώα αλλά και από νυχτερίδες !
Ο πρώτος θάλαμος είναι εντυπωσιακός από το μέγεθος και μόνο αφού εύκολα θα χωρούσαν τουλάχιστον δύο μεγάλα φορτηγά! Αριστερά τις πρώτης αίθουσας υπάρχουν δύο διάδρομοι που δείχνουν ότι το σπήλαιο συνεχίζεται και μάλιστα είναι ορατό για 10-15 μέτρα! Αριστερότερα υπάρχει μια σχισμή όπου περνώντας αντικρίζουμε ακόμα μια αίθουσα και παρακλάδια αυτής!
Από την είσοδο και δεξιά υπάρχουν δύο μεγάλες αίθουσες . Και στις δύο υπάρχουν αρκετά παρακλάδια και πολλά σημεία συσσωρεύσεις αλάτων αλλά και μικρών σταλακτιτών! Σε μία από αυτές τις αίθουσες είναι εμφανή η κατάπτωση της οροφής από κάποιο γεωλογικό φαινόμενο. Επίσης σε αυτές της αίθουσες το έδαφος φαίνεται να είναι κούφιο από κάτω και υπάρχει ένα βάραθρο το οποίο κάποιος , βοσκός προσπάθησε να το βουλώσει ρίχνοντας πέτρες!
Γενική διαπίστωση είναι ότι το σπήλαιο είναι ζωντανό και αρκετά μεγάλ! Επίσης σίγουρο είναι ότι το σπήλαιο ήταν κατοικήσιμο, διότι δεξιά στην πρώτη αίθουσα υπάρχουν βραχογραφίες που χρήζουν περαιτέρω έρευνας!
Τα σπήλαια του Μαυροβουνίου
Το κατάφυτο Μαυροβούνι (1.054 μ.) υψώνεται ανάμεσα στην Όσσα (Κίσσαβος) και το Πήλιο. Στο Μαυροβούνι έχουν εντοπιστεί και βρίσκονται σε στάδιο εξερεύνησης 4 σπήλαια: τρία στην περιοχή Καλαμακίου και ένα κοντά στο Καστρί.
Σε υψ. 100 μ. στη θέση Κοκκινόβραχος και σε απόσταση 5 χλμ. Ν. του Καλαμακίου υπάρχει σπηλαιοβάραθρο, που αναπτύχθηκε πάνω σε σχισμή του πετρώματος. Είναι κλιμακωτό και έχει βάθος 70 μ., ενώ το πλάτος του κυμαίνεται από 3-7 μ. Στην οροφή του υπάρχει πλούσιος σταλακτιτικός διάκοσμος.
Το δεύτερο σπήλαιο βρίσκεται στη θέση Μαμούκα (υψ. 120 μ.). Αποτελείται από θάλαμο διαστάσεων 5Χ3 μ. Από την είσοδό του φαινόταν η λίμνη Κάρλα πριν την αποξήρανσή της και χρησιμοποιήθηκε στη διάρκεια της Κατοχής ως κρησφύγετο.
Μεγάλος αριθμός οστών βρέθηκε στο τρίτο σπήλαιο, που έχει τη μορφή βαράθρου και καταλήγει σε θάλαμο 3-5 μ. Εντοπίστηκε σε απόσταση 15 χλμ. από το Καλαμάκι.
Κοντά στο Καστρί και λίγο ψηλότερα από το αρχαίο λατομείο, ανακαλύφτηκε η «σπηλιά του Βέικου», όπως την ονομάζουν οι ντόπιοι. Αποτελείται από δύο αίθουσες διαστάσεων 3Χ5 και 4Χ5 μ., η μεγαλύτερη από τις οποίες έχει χαμηλό ύψος οροφής.
Πηγή: onlarissa.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
ΠΑΡΑΚΑΛΟΥΜΕ ΜΗ ΓΡΑΦΕΤΕ GREEKGLISH !