Το ιστορικό μοναστήρι της Παναγίας Μακρυρράχης στην Μικρή Μηλιά

Η Ιερά Μονή Παναγίας Μακρυρράχης στην Πιερία είναι ένα από τα τρία γυναικεία μοναστήρια της Μητρόπολης Κίτρους και είναι αφιερωμένη στην Κοίμηση της Θεοτόκου.
Η ονομασία αυτή της Παναγίας προήλθε από την τοποθεσία (μακρυνή ράχη) πάνω στην οποία είναι κτισμένη, 25 περίπου χιλιόμετρα βόρεια της Κατερίνης και πολύ κοντά στα χωριά Μικρή Μηλιά και Παλαιόστανη. Η ιστορική αυτή μονή ιδρύθηκε τον 10ο ή 12ο αιώνα ως ανδρική μονή και ήταν Σταυροπηγιακή - Πατριαρχική, καθώς και πλούσια σε κτήματα.

Ως πνευματικό και εθνικό κέντρο της ευρύτερης περιοχής μετείχε σ' όλες τις περιπέτειες του Έθνους μας και στα δύσκολα χρόνια της Τουρκοκρατίας. Το 1878 που κηρύσσεται η επανάσταση του Κολινδρού, η Ιερά Μονή Μακρυρράχης παίρνει ενεργό μέρος στον ξεσηκωμό και γι' αυτό πυρπολείται από τους Τούρκους. Όμως γρήγορα ανασυγκροτείται και αποκτά την παλιά της αίγλη. Με την έναρξη της Επαναστάσεως το 1821, πάλι καταστρέφεται ολοσχερώς από τους κατακτητές, αλλά με τις άοκνες εργασίες των μοναχών ξαναχτίζεται. Στη συνέχεια και καθ' όλη τη διάρκεια του Μακεδονικού Αγώνα, η Ιερά Μονή Παναγίας Μακρυρράχης έγινε η γέφυρα για τη μετακίνηση των Μακεδονομάχων και των πυρομαχικών από τη νότια Ελλάδα προς το βάλτο των Γιαννιτσών. Όμως στα δύσκολα χρόνια του Β' παγκοσμίου πολέμου, της κατοχής και του εμφυλίου, η μονή υπέστη πολλές καταστροφές, έτσι ώστε με την πάροδο του χρόνου και την εγκατάλειψή της, το 1972 να κατεδαφιστεί όλο το μοναστηριακό συγκρότημα.



Τα τελευταία χρόνια η μονή μετατράπηκε σε γυναικεία, και από το 1993 με την ευλογία του πρώην Μητροπολίτου Κίτρους, Κατερίνης και Πλαταμώνος κ. Αγαθονίκου εγκαταστάθηκαν λίγες μοναχές. Η θαυματουργή εικόνα Της και το Αγίασμά της θεραπεύουν ασθενείς με ανίατες αρρώστιες, που προστρέχουν με πίστη και ευλάβεια.

Η Ιερά Μονή πανηγυρίζει την 15η Αυγούστου, της Κοιμήσεως της Παναγίας, γιορτή κατά την οποία συρρέουν χιλιάδες προσκυνητές.


Στη μονή εγκαταβιούν σήμερα 3 μοναχές, με νέα ηγουμένη την μοναχή Ιωάννα. Η Ιερά Μονή της Παναγίας Μακρυρράχης είναι ανοικτή όλες τις ημέρες της εβδομάδος και κάθε Κυριακή και μεγάλη γιορτή τελείται η Θεία Λειτουργία.