Η κλεφτουριά του Ολύμπου και των Πιερίων

Η Επανάσταση του 1821 στον Όλυμπο και στα Πιέρια έχει πολλές ηρωικές μορφές, που η ιστορική έρευνα δεν έχει αναδείξει ακόμα. Στα απομνημονεύματα του Νικόλαου Κασομούλη, ο οποίος πήρε μέρος στους αγώνες της ανεξαρτησίας, αναφέρονται πολλοί Έλληνες του Ολύμπου και των Πιερίων να πρωτοστατούν σε επαναστατικές ενέργειες κατά του τουρκικού ζυγού ακόμα και πριν το 1821.
Η «κλεφτουριά» είχε ένα δικό της δίκαιο καθώς έχει μάθει να ζει με τον κίνδυνο και να μην εμπιστεύεται εύκολα κάποιον. Οι κλέφτες και οι αρματολοί του Ολύμπου και των Πιερίων ήταν ήδη γνωστοί και στη νότια Ελλάδα, χρόνια πριν ξεσπάσει η Επανάσταση του 1821. Ο Όλυμπος και τα Πιέρια ήταν η κοιτίδα των κλεφτών και των αρματολών στη Μακεδονία. Οι ορεινοί όγκοι, δυσπρόσιτοι για οργανωμένα στρατεύματα, αποτελούσαν τα ιδανικά ορμητήρια για τους αγωνιστές της Μακεδονίας.
Οι πολεμικές τους ικανότητες ήταν μοναδικές καθώς το αίσθημα αυτοσυντήρησης στους ορεινούς όγκους του Ολύμπου και των Πιερίων και η σκληρότητα του οθωμανικού ζυγού στην περιοχή τους είχαν κάνει ικανούς.
Ηρωική μορφή της περιοχής ήταν ο Νίκος Τσάρας, γνωστός και ως Νικοτσάρας. Με ορμητήριο τη Μηλιά και σε συνεργασία με τους Λαζαίους, άρχισε ένα συστηματικό αγώνα στην ευρύτερη περιοχή. Η δράση του διαδραματίζεται κατά την τελευταία δεκαετία του 18ου αιώνα, και δεν περιορίστηκε μόνο στη στεριά αλλά εξαπλώθηκε και στη θάλασσα, καθώς συμμετείχε σε πειρατικό στόλο που δρούσε στο Θερμαϊκό κόλπο και στις βόρειες Σποράδες. Ήταν μία μορφή που ενέπνευσε τους κατοίκους της περιοχής με τη μυθική του ανδρεία και το χαρακτήρα του.
Συνεχιστές του έργου του Νικοτσάρα ήταν οι Λαζαίοι, από τις πιο παλιές οικογένειες αρματολών, στην περιοχή της Μηλιάς. Οι πιο γνωστοί από την οικογένεια των Λαζαίων ήταν ο Λάζος γενάρχης της φημισμένης αυτής αρματολικής οικογένειας, ο Γιάννης ο οποίος διαδέχθηκε τον πατέρα του στην αρχηγία του αρματολικιού, ο Λιόλιος, ο Δήμος, ο Κώστας και ο Τόλιος.
Ας μην τους ξεχνάμε!!



Παιδεία Παράδοσης - Πολιτιστικός Σύλλογος Κατερίνης.