Κατάθλιψη: Μια νόσος που αντιμετωπίζεται

Η κατάθλιψη είναι μια κοινή και σοβαρή ιατρική ασθένεια που επηρεάζει αρνητικά τον τρόπο που αισθάνεται κάποιο άτομο, τον τρόπο που σκέφτεται και τον τρόπο που ενεργεί. Η κατάθλιψη προκαλεί συναισθήματα θλίψης, απαξίωσης ή και απώλεια ενδιαφέροντος για τις δραστηριότητες που παλιότερα χαροποιούσαν το άτομο που την έχει.

Μπορεί να οδηγήσει σε μια ποικιλία συναισθηματικών και σωματικών προβλημάτων και μπορεί να μειώσει την ικανότητα ενός ατόμου να λειτουργεί αποτελεσματικά τόσο στην εργασία του όσο και στο οικογενειακό περιβάλλον και στις προσωπικές του σχέσεις, αναφέρει η Αικατερίνη Ν. Τρικκαλινού, MD, PHDC Παθολόγος – Διαβητολόγος, Επιμελήτρια Διαβητολογικού – Καρδιομεταβολικού Κέντρου Metropolitan Hospital.

Θλίψη & κατάθλιψη

Η κατάθλιψη μερικές φορές συγχέεται με τη θλίψη. Η θλίψη όμως και η κατάθλιψη είναι διαφορετικά πράγματα. Η διαδικασία της θλίψης είναι φυσική και μοναδική για κάθε άτομο και μπορεί να περιλαμβάνει κάποια από τα χαρακτηριστικά της κατάθλιψης: π.χ. τόσο η θλίψη όσο και η κατάθλιψη μπορεί να περιλαμβάνουν έντονη λύπη και απόσυρση από τις συνήθεις δραστηριότητες, ωστόσο όμως, η θλίψη έρχεται σε κύματα, πολλές φορές αναμειγνύεται με θετικές αναμνήσεις και κατ’ αυτήν η αυτοεκτίμηση του ατόμου διατηρείται, όπως επίσης διατηρούνται και η οργάνωση και η λειτουργία της καθημερινότητας.

Κάποια γεγονότα όπως ο θάνατος ενός αγαπημένου προσώπου, η απώλεια εργασίας, η σωματική επίθεση, η μεγάλη καταστροφή μπορεί να οδηγήσει κάποια άτομα σε κατάθλιψη. Όταν συμβεί αυτό η θλίψη είναι πιο σοβαρή και διαρκεί περισσότερο.



Τα συμπτώματα της κατάθλιψης

Στην κατάθλιψη και μάλιστα στη μείζονα κατάθλιψη η διάθεση, το ενδιαφέρον για δραστηριότητες, χόμπι, κοινωνικές σχέσεις, η ευχαρίστηση… μειώνονται για περισσότερες από δύο εβδομάδες. Επίσης, στην κατάθλιψη, τα συναισθήματά απαξίωσης, χαμηλής αυτοεκτίμησης και απέχθειας προς τον εαυτό μας είναι πολύ συνηθισμένα.

Τα συμπτώματα της κατάθλιψης ποικίλουν από ήπια έως και σοβαρά και μπορεί να περιλαμβάνουν:
αίσθημα βαθιάς θλίψης ή κατάθλιψης
απώλεια ενδιαφέροντος για δραστηριότητες που το άτομο απολάμβανε πριν
αλλαγές στην όρεξη που οδηγούν είτε σε απώλεια είτε σε αύξηση βάρους
πρόβλημα αϋπνίας ή αντίθετα υπερβολικές ώρες ύπνου
απώλεια ενέργειας
αύξηση της άσκοπης σωματικής δραστηριότητας (όπως για παράδειγμα κινήσεις χεριών ή άσκοπος βηματισμός ) ή, αντιθέτως, επιβραδυνόμενες κινήσεις και ομιλία (ενέργειες που παρατηρούνται από άλλους)
αίσθημα απαξίωσης
δυσκολία σκέψης, συγκέντρωσης ή λήψης αποφάσεων
σκέψεις θανάτου η αυτοκτονίας.

Τα ανωτέρω συμπτώματα πρέπει να διαρκούν τουλάχιστον δύο εβδομάδες για να διαγνωστεί η κατάθλιψη.

Πρέπει να σημειωθεί όμως ότι και άλλες ιατρικές καταστάσεις όπως για παράδειγμα προβλήματα του θυρεοειδούς, όγκος του εγκεφάλου, ανεπάρκεια βιταμινών μπορεί να μιμηθούν τα συμπτώματα της κατάθλιψης και επομένως είναι σημαντικό να αποκλειστούν.


Τα συμπτώματα της κατάθλιψης είναι διαφορετικά στις γυναίκες, στους άντρες και στους ηλικιωμένους.

Κατάθλιψη & γυναίκες

Όσον αφορά τη γυναικεία κατάθλιψη θα πρέπει να σημειωθεί πως τα συμπτώματα είναι συνήθως τα τυπικά που παρατηρούνται και στα δύο φύλα:
στενοχώρια, ανησυχία, κακή διάθεση
συναισθήματα απελπισίας ή απαισιοδοξίας
ευερεθιστότητα
συναισθήματα ενοχής, απαξίωσης η αδυναμίας
μειωμένη ενέργεια ή εύκολη κόπωση
χαρακτηριστική δυσκολία στον ύπνο, την πρωινή αφύπνιση ή υπερβολικά παρατεταμένος ύπνος
απώλεια ενδιαφέροντος ή ευχαρίστησης από προηγούμενες ενδιαφέρουσες δραστηριότητες και χόμπι
αργή κίνηση ή αργή ομιλία, αίσθημα ανησυχίας
δυσκολία παραμονής σε ακινησία
δυσκολία στη συγκέντρωση, στην ανάμνηση, στη λήψη αποφάσεων
αλλαγές στην όρεξη και στο βάρος
σκέψεις θανάτου ή αυτοκτονίας, ή απόπειρες αυτοκτονίας
σωματικοί πόνοι, πονοκέφαλοι κράμπες, δυσπεπτικά ενοχλήματα χωρίς σαφή φυσική αιτία που δεν υποχωρούν ακόμα και με τη θεραπεία.

Ωστόσο, κάποιες μορφές κατάθλιψης είναι αποκλειστικό προνόμιο των γυναικών:
η προεμμηνορρυσιακή δυσφορική διαταραχή (Premenstrual Dysphoric Disorder – PMDD).
περιγεννητική κατάθλιψη (Perinatal Depression)
περιεμμηνοπαυσιακή κατάθλιψη (Perimenopausal Depression)

Οι άντρες μπορεί να βιώνουν τα προαναφερθέντα τυπικά συμπτώματα και να νιώθουν λύπη, απελπισία, αίσθημα κενού, κούραση, να εμφανίζουν διαταραχές του ύπνου, ανηδονία αλλά και να εκδηλώνουν συμπεριφορές που θα μπορούσε να είναι σημάδια κατάθλιψης και να μην αναγνωρίζονται ως τέτοια.

Αυτό συμβαίνει επειδή αυτές οι συμπεριφορές μπορεί να αλληλοεπικαλύπτονται με άλλα ζητήματα ψυχικής υγείας ή μπορεί να σχετίζονται με ιατρικές παθήσεις.


Σε αυτές, όπως και σε όλες τις παραπάνω περιπτώσεις η αναζήτηση επαγγελματικής συμβουλής και βοήθειας είναι το κλειδί για μια ακριβή διάγνωση και την κατάλληλη θεραπεία. Κάποια τυπικά σημάδια ή «κόκκινες σημαίες» κατάθλιψης είναι:
Η συμπεριφορά δραπέτη (escapist): Συνίσταται στο να ξοδεύει κάποιος πολύ χρόνο στη δουλειά, στον αθλητισμό στον ηλεκτρονικό υπολογιστή αγνοώντας τη ζωή της οικογένειας και την πορεία των σχέσεών του.
Φυσικά συμπτώματα όπως πονοκέφαλοι, πεπτικά προβλήματα σωματικοί πόνοι.
Η έντονη ροπή προς ποικίλες καταχρήσεις όπως υπερβολικό κάπνισμα, υπερβολικό αλκοόλ και ναρκωτικές ουσίες.
Δυσλειτουργικές συμπεριφορές όπως προσπάθεια έλεγχου και βίαιη ή καταχρηστική συμπεριφορά τόσο στο επαγγελματικό όσο και στο οικογενειακό περιβάλλον.

Κάποιες φορές η ευερεθιστότητα, ο θυμός και η επικίνδυνη συμπεριφορά μπορεί να οδηγήσουν σε ακραίες καταστάσεις, σε βλάβη του περιβάλλοντος, σε τροχαία ατυχήματα ή και σε τραυματισμούς μέσα στην οικογένεια.

Διαχείριση της κατάθλιψης

Ο καναδικός οργανισμός ψυχικής υγείας Ontario Mental Health Assosiation προτείνει τα ακόλουθα για τη διαχείριση της κατάθλιψης:
Φάτε σωστά, κοιμηθείτε σωστά, βγείτε εκτός σπιτιού, ασκηθείτε. Όλα αυτά είναι υγιείς συμπεριφορές που μπορεί να κάνουν μια θετική διαφορά στο συνολικό σύστημα σώματος-πνεύματος.
Αποφύγετε το αλκοόλ, αποφύγετε τα ηρεμιστικά, αποφύγετε φυσικά τα ναρκωτικά. Μπορεί να φαίνεται πως βοηθούν πρόσκαιρα αλλά μακροπρόθεσμα θα κάνουν τα πράγματα πολύ χειρότερα και θα αποτρέψουν την ανάρρωση από την κατάθλιψη.
Βρείτε τρόπους να μειώσετε το στρες: όταν και όπου μπορείτε δοκιμάστε διάφορες ασκήσεις, διατάσεις και ήπια γυμναστική.
Κρατήστε ημερολόγιο των σκέψεων και των συναισθημάτων σας. Προσπαθήστε να βρίσκετε κάθε μέρα ένα-δυο πράγματα για τα οποία είστε ευγνώμονες και γράψτε τα, αυτό μπορεί να βοηθήσει.




Η κατάθλιψη είναι μία νόσος όπως τόσες άλλες βιολογικές νόσοι, που ταλαιπωρεί σημαντικό ποσοστό του πληθυσμού. Παρότι έχει επιτελεστεί πρόοδος στην αντιμετώπισή της, ακόμη και σήμερα για κάποιους ανθρώπους αποτελεί ταμπού.

Όταν η κατάθλιψη συμπορεύεται με χρόνια νοσήματα όπως ο διαβήτης, επιδεινώνει την πρόγνωσή τους και τις επιπλοκές τους.

Χρειάζεται να είναι σε εγρήγορση τόσο οι ασθενείς όσο και οι πάροχοι υγείας, προκειμένου η κατάθλιψη να ανιχνευτεί έγκαιρα και να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά.

fonirodopis