Κάτι που διέφυγε της προσοχής μας…

Του Λάζαρου Κατανά, μαθητή

Τις ημέρες αυτές γιορτάζεται κάτι ιδιαίτερο σε πολλές χώρες του κόσμου και από πλήθος ανθρώπων, το οποίο όμως στη χώρα μας παραμένει ως επί το πλείστον άγνωστο. Και όχι, δεν μιλώ για την νεοεισαχθείσα ημέρα του Halloween που γίνεται όλο και πιο γνωστή στη χώρα μας.
Στην πραγματικότητα, κάνω λόγο για την επομένη του Halloween, για την 31η Οκτώβρη. Η ημέρα αυτή αποτελεί την επέτειο της Θρησκευτικής Μεταρρύθμισης, εκ της οποίας προέκυψε η δημιουργία της Ευαγγελικής ή Διαμαρτυρόμενης Εκκλησίας, η οποία έλαβε χώρα κατά τον 16ο αιώνα στην Κεντρική, Δυτική και Βόρεια κυρίως Ευρώπη. Περί τίνος πρόκειται όμως αυτή; Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Κατά την διάρκεια του Μεσαίωνα, η τότε Καθολική Εκκλησία υπέφερε από λανθασμένες, αντιβιβλικές και εκμεταλλευτικές πρακτικές, κρατώντας το ποίμνιο της σε άγνοια των θρησκευτικών πραγμάτων, απομυζώντας χρήματα από αυτούς και ταυτόχρονα φοβίζοντάς τους. Μάλιστα, προχώρησε στην εμπορία συχωροχαρτιών ή λυσιποίνων, εγγράφων άφεσης των αμαρτιών δηλαδή με την καταβολή χρημάτων. Ο κόσμος πλήρωνε πολλά προκειμένου να εξασφαλίσει για τον εαυτό του αλλά και τα αγαπημένα αποθανόντα πρόσωπά του την απαλλαγή από την κόλαση.

Μέσα σε όλα αυτά, ένας καθολικός μοναχός, ο Μαρτίνος Λούθηρος, διδάκτορας θεολογίας στο Πανεπιστήμιο της Βιρτεμβέργης, θυροκολλά στις 31 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 1517 στην πόρτα του Καθεδρικού Ναού της πόλης 95 θέσεις, αντιρρήσεις στην πρακτική των συγχωροχαρτιών, προς πανεπιστημιακή συζήτηση – κάτι αρκετά συνηθισμένο για εκείνη την εποχή. Ωστόσο, οι θέσεις αυτές μεταφράζονται από τα Λατινικά στην Γερμανική και διαδίδονται στον Γερμανικό λαό. Το θέμα του Λούθηρου φτάνει μέχρι τον Πάπα, ο οποίος εν τέλει αφορίζει τον Λούθηρο. Το κίνημα της Μεταρρύθμισης αποκτά πλήθος οπαδών, από χωρικούς μέχρι ηγεμόνες και βασιλιάδες. Ο Λούθηρος περνά από Απολογίες και ανακρίσεις καλούμενος να υποστηρίξει τις θέσεις του. Κάθε αντίρρηση του προς τις καθολικές πρακτικές στηριζόταν σε γραπτά Πατέρων, σε αποφάσεις Συνόδων και πάνω απ’ όλα στην Αγία Γραφή. Το 1521 στην Απολογία του στην πόλη Βόρμας όπου και κλήθηκε να απρνηθεί τις απόψεις του είπε τελειώνοντας: «Εάν δε με πείσουν, με επιχειρήματα από την Αγία Γραφή ή με αδιάσειστη λογική, δεν μπορώ να αναιρέσω τις θέσεις μου, γιατί δεν πιστεύω στο αλάθητο του πάπα, ούτε στο αλάθητο των συνόδων, γιατί όλοι γνωρίζουν ότι πολλές φορές και οι πάπες και οι σύνοδοι έχουν σφάλει και έχουν πέσει σε αντιφάσεις. Εγώ έχω πειστεί από τα βιβλικά επιχειρήματα που έχω ήδη αναφέρει, και είμαι απόλυτα ενωμένος με το λόγο του Θεού. Δεν μπορώ και δε θέλω να ανακαλέσω τίποτα, γιατί δεν είναι ορθό, και αντίθετα είναι επικίνδυνο να πράττει κανείς αντίθετα με τη φωνή της συνείδησής του. Ο Θεός ας με βοηθήσει. Αμήν».

Η Ευαγγελική θεολογία συνοψίστηκε σε πέντε θέσεις:

Α) Μόνον η Γραφή, ως κανόνας πίστεως

Β) Μόνον η πίστη, ως προϋπόθεση σωτηρίας (από αυτή πηγάζουν τα καλά έργα)

Γ) Μόνον η χάρις

Δ) Μόνον ο χριστός, ως μεσίτης Θεού και ανθρώπου και ως η μόνη Κεφαλή της Εκκλησίας

Ε) Μόνον στο Θεό η δόξα

Τελικά, η αναμόρφωση της καθολικής Εκκλησίας καθίσταται αδύνατη και η Μεταρρύθμιση γίνεται μία νέα η Εκκλησία, η Ευαγγελική- Διαμαρτυρόμενη Εκκλησία. Βέβαια, αυτό δεν έγινε αναίμακτα. Πρωτοστάτες και απλοί πιστοί του νέου δόγματος υπέστησαν διωγμό και θάνατο με τους βιαιότερους τρόπους. Ωστόσο, η κίνηση αυτή ρίζωσε στην Ευρώπη, αρχικά, και μερικούς αιώνες αργότερα φθάνει σε κάθε γωνιά του κόσμου. Κάποιες σημαντικές προσωπικότητες που ασπάστηκαν την Μεταρρύθμιση ήταν ο Σεμπάστιαν Μπαχ, ο Βινσεντ Βαν Γκογκ, ο Μεντελσον και πολλοί άλλοι.



Η Μεταρρύθμιση άλλαξε τον νου του ανθρώπου. Προτάσσει και διακηρύττει την ελευθερία του πνεύματος, την έρευνα, την ελευθεροστομία, την ανεξιθρησκεία, την εκπαίδευση, την ισότητα. Ο Λούθηρος ήταν ο πρώτος που μετέφρασε την Αγία γραφή σε λαϊκή γλώσσα. Τοιουτοτρόπως, ο απλός κόσμος μπόρεσε να διαβάσει τον λόγο του Θεού. Με αφορμή την Μεταρρύθμιση σημειώθηκε και μουσική πρωτοπορία με την σύνθεση πολλών ύμνων. Με τα χρόνια, η Διαμαρτυρόμενη (Προτεσταντική δηλ. από το λατινικό ρήμα protestor) Εκκλησία γίνεται το δεύτερο πολυπληθέστερο χριστιανικό δόγμα της υφηλίου. Σήμερα, οι Ευαγγελικοί πιστοί, των διαφόρων αποχρώσεων, υπολογίζονται σε 800 εκατομμύρια. Στη χώρα μας, η παρουσία της Ευαγγελικής κοινότητας είναι αρκετά δραστήρια με μεγάλο φιλανθρωπικό έργο. Μάλιστα, στην Κατερίνη υπάρχει η μεγαλύτερη Ευαγγελική κοινότητα της χώρας, με συνεχή και δραστήρια παρουσία από το 1923, μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή. Η Ελληνική Ευαγγελική Εκκλησία της πόλης αποτελεί μία από τις παλαιότερες εκκλησίες της, η οποία βρίσκεται στον Συνοικισμό Ευαγγελικών ή Ευαγγελικά Κατερίνης.