Ως πότε θα «εξαφανίζεται» ένα χωριό και θα «τραυματίζεται» μια πόλη κάθε χρόνο στην Ελλάδα;

Τροχαίο ατύχημα αποκαλείται αυτό που επισυμβαίνει στο οδικό δίκτυο. Μπορεί να εμπεριέχει υλικές ζημίες ή και τραυματισμό ανθρώπων ή ζώων. Τροχαίο δυστύχημα αποκαλείται αυτό που απαραιτήτως εμπεριέχει και θάνατο ανθρώπων.
Από το 2010 μέχρι και το 2015 παρατηρείται σταδιακή μείωση (-37%) των τροχαίων ατυχημάτων στη χώρα μας (από 1.200 θανάτους/έτος σε 800/έτος περίπου). Οι λόγοι που συνέβαλαν σ’ αυτό μπορεί να είναι:
Η κρίση, η οποία οδηγεί τους συμπολίτες μας στη μειωμένη χρήση του οχήματός τους καθώς και η μειωμένη ταχύτητα λόγου κόστους του καυσίμου.
Η σταδιακή βελτίωση της ποιότητας του οδικού μας δικτύου.
Η τεχνολογική ανάπτυξη στα θέματα ενεργητικής/παθητικής ασφαλείας που παρέχουν τα σύγχρονα αυτοκίνητα.
- Πρόληψη με καλύτερη ενημέρωση και υιοθέτηση υγιών οδηγικών συμπεριφορών.
Καλύτερη αστυνόμευση των οδικών δικτύων.
Το 2016 μετά από αρκετά χρόνια πτωτικής πορείας η Ελλάδα καταγράφει επιδείνωση στους δείκτες θανάτων από τροχαία. Συγκεκριμένα, οι νεκροί από τροχαία αυξήθηκαν κατά 2% , ενώ ο αντίστοιχος δείκτης της Ε.Ε. κατέγραψε ισόποση μείωση (2%) στους θανάτους ανά εκατομμύριο κατοίκων.
Αναλυτικά, το 2016 στην Ελλάδα έχασαν τη ζωή τους 75 άτομα ανά εκατομμύριο κατοίκων, έναντι 73 ατόμων το 2015. Αντιστοίχως, ο μέσος όρος της Ευρώπης κατέγραψε βελτίωση, καθώς το 2016 σημειώθηκαν 50 θάνατοι ανά εκατομμύριο κατοίκων, έναντι 51,5 το προηγούμενο έτος
Όπως καταλαβαίνετε ο δρόμος είναι ακόμα μακρύς, καθώς κανένας αριθμός θανάτων στην άσφαλτο δεν είναι αποδεκτός.
Στην Ελλάδα με το σοβαρό πρόβλημα υπογεννητικότητας έρχεται να προστεθεί άλλος ένας παράγοντας που συμβάλει στην αύξηση του.
Μία από τις ηλικιακές ομάδες που πλήττεται από τα τροχαία είναι αυτή μεταξύ 15 και 29 ετών. Παράγοντες όπως η έλλειψη εμπειρίας, η άγνοια κινδύνου και η υπερεκτίμηση των δυνατοτήτων τους έχουν οδηγήσει στο ιδιαίτερα δυσάρεστο αποτέλεσμα οι νεαροί αυτής της ηλικιακής ομάδας να έχουν ως κύρια αιτία θανάτου τα τροχαία.
Οι κύριοι λόγοι που προκαλούν τροχαίο ατύχημα:
Υπερβολική (ή ακατάλληλη) ταχύτητα και h εν γένει επιθετική συμπεριφορά του οδηγού.
Κίνηση στο αντίθετο ρεύμα.
Παραβίαση της προτεραιότητας.
Κατανάλωση αλκοόλ πριν από την οδήγηση (μόνο τυχαίες δεν μπορούν να χαρακτηριστούν οι 15.000 περίπου παραβάσεις που βεβαιώνονται κάθε χρόνο στη χώρα μας).
Απόσπαση προσοχής.
Κόπωση του οδηγού.
Μπορούμε να πούμε ότι στην Ελλάδα κάθε χρόνο ένα χωριό περίπου 850 κατοίκων εξαφανίζεται και μια πολη 11.000 χιλιάδων κατοίκων τραυματίζεται ελαφρά ή σοβαρά. Αν το δούμε από μια άλλη οπτική γωνία, έχουμε περισσότερους από δύο (2) νεκρούς κάθε μέρα, τρεις (3) σοβαρά τραυματισμένους και τριάντα (30) ελαφρά. Το γεγονός αυτό σε μια μικρή χώρα όπως η Ελλάδα μόνο εφησυχασμό δεν μπορεί να μας κάνει να νιώθουμε.
Το οικονομικό κόστος αντιμετώπισης των συνεπειών του τροχαίου τεράστιο (ίσως και πάνω από 1,3 δις ευρώ το χρόνο).

Τι θα μπορούσαμε να κάνουμε έτσι ώστε να αλλάξει η κατάσταση προς το καλύτερο
Επειδή η συντριπτική πλειονότητα των τροχαίων οφείλεται στον ανθρώπινο παράγοντα, η αλλαγή νοοτροπίας και οδηγικής συμπεριφοράς είναι το ζητούμενο. Επιπρόσθετα:
- καλύτερους δρόμους για όλους τους χρήστες.
- συστηματική αστυνόμευση.
- έλεγχο και εφαρμογή του νόμου.
- ένταξη θεμάτων κυκλοφοριακής αγωγής στην εκπαίδευση των μαθητών στα σχολεία κ.α.
Είχα την ευκαιρία να είμαι Πρόεδρος σε έναν εθελοντικό σύλλογο στην Πιερία, που σκοπό είχε την πρόληψη και την υποστήριξη θυμάτων τροχαίων ατυχημάτων. Μαζί με μια ομάδα επιστημόνων (τον ψυχίατρο κ. Χ. Κατόγλου, την ψυχολόγο κα Τρ. Γιαννίκη, εκπροσώπους της Ε.Α, δημοσιογράφους, Τοπική Αυτοδιοίκηση Α΄ και Β΄ βαθμού, Εκκλησία κ.α) προσπαθήσαμε για αρκετά χρόνια στο κομμάτι της πρόληψης αλλά και της υποστήριξης. Μας δόθηκε η ευκαιρία να γνωρίσουμε μια άλλη θλιβερή πλευρά των συνεπειών του τροχαίου και κυρίως τι βιώνει η οικογένεια μετά από μια απώλεια ή αναπηρία.
Κλείνοντας θα πρότεινα συστηματική ενημέρωση οδηγών, υποψήφιων οδηγών αλλά και πεζών, η οποία οδηγεί σε ευαισθητοποίηση – αλλαγή στάσης ζωής – τρόπου ζωής, παράλληλα αστυνόμευση για την εφαρμογή του κώδικα οδικής κυκλοφορίας (ΚΟΚ).
Η αλλαγή νοοτροπίας απαιτεί ατομική αλλά και ομαδική προσπάθεια. Πολιτεία και πολίτες μαζί μπορούμε να αντιμετωπίσουμε ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα της ελληνικής κοινωνίας μειώνοντας τα τροχαία ατυχήματα στο ελάχιστο δυνατό.
Πηγές: Π.Ο.Υ. και Ι.Ο.ΑΣ.
*Με αφορμή την Παγκόσμια ημέρα θυμάτων τροχαίων ατυχημάτων.

Επιμέλεια κειμένου:
Δημήτριος Μπέης Ψυχοθεραπευτής – MSc
Υπ. Βουλευτής Πιερίας με τη ΝΔ το 2015