Αθανάσιος Χατζόπουλος (Μακεδονομάχος): "Εγώ πολέμησα για να λευτερωθεί η πατρίδα μου και να ανθίσει ο τόπος"

Ο Αθανάσιος Χατζόπουλος ή Χατζής, γνωστός ως καπετάν Μακρής (1876 - 1936) ήταν σημαντικός Έλληνας Μακεδονομάχοςοπλαρχηγός από τον Κολινδρό Πιερίας. Ο Αθανάσιος Χατζόπουλος γεννήθηκε το 1876 στη Σφήνιτσα (Σφήνα) Ημαθίας (εγκαταλελειμμένος οικισμός σήμερα) ή στο Αιγίνιο Πιερίας. Ήταν πρωτότοκος γιος του Φώτιου Χατζή, πρόκριτου της Σφήνιτσας (Σφήνας) με μεγάλη κτηματική περιουσία. Απέκτησε το προσωνύμιο "Μακρής" λόγω του μεγάλου αναστήματός του. Έμαθε τα πρώτα του γράμματα στο σχολείο του χωριού, ώσπου αυτό έκλεισε μετά από ενέργειες των Βουλγάρων. Στη συνέχεια εγκαταστάθηκε στον Κολινδρό, όπου πέρασε και το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του. Εκεί, νυμφεύτηκε την Κυριακή (Κυριακούλω) και απέκτησε έναν γιο, το Βασίλειο. Ξεκίνησε την ένοπλη δράση κατά τη διάρκεια της Μακεδονικής Επανάστασης του 1896. Το 1900 πέθανε η σύζυγός του, Κυριακή, και ο ίδιος μετέβη στην Αθήνα, όπου δούλεψε για μικρό χρονικό διάστημα στα νταμάλια (συλλογή ρητίνης). Στη συνέχεια, ο Αθανάσιος Χατζόπουλος επέστρεψε στον Κολινδρό και νυμφεύτηκε την δεύτερη σύζυγό του, Ελένη (Λέγκω). Με την Ελένη, απέκτησε τρεις κόρες, την Μαρία (Μαρίκα), την Ανθή (Ανθίτσα) και την Παναγιώτα (Παναγίτσα).
Μακεδονικός Αγώνας[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το 1903 με την παρουσία του Παύλου Μελά στη Μακεδονία και την προσπάθειά του να συστήσει την Επιτροπή Αγώνα Κολινδρού, στρατολογήθηκε και ο Αθανάσιος Χατζόπουλος. Ακολούθησε τον Παύλο Μελά στις περιοδίες του στη Δυτική Μακεδονία, έως το θάνατο του τελευταίου στη Στάτιστα (Μελάς) το 1904. Στο σώμα του Παύλου Μελά εκτιμήθηκαν τα προσόντα του και ανέλαβε ομαδάρχης με το προσωνύμιο "καπετάν Μακρής". Στην ομάδα του συμμετείχαν μεταξύ άλλων, οι συντοπίτες του Δημήτριος Πολυζόπουλος, Πέτρος Κοχλίδης, Σωτήριος Παπούρας, Αριστείδης Γαγάκας και Βασίλειος Τσιτσίλας. Μετά το θάνατο του Παύλου Μελά, ο Αθανάσιος Χατζόπουλος συνεργάστηκε με τον Τέλλο Άγρα στο Βάλτο των Γιαννιτσών, όπου είχε αναλάβει την οργάνωση της μεταφοράς πολεμικού υλικού στο Βάλτο, καθώς και το συντονισμό του δικτύου πληροφοριοδοτών και πρακτόρων στην περιοχή. Τα πολεμοφόδια ελιμενίζονταν στη Βρωμερή και το Μακρύγιαλο, στις ακτές του Θερμαϊκού και από 'κεί μεταφέρονταν στη Λίμνη των Γιαννιτσών. Το 1906 ο οπλαρχηγός Αθανάσιος Μακρής με το σώμα του, έλαβε μέρος σε αρκετές μάχες στην Κεντρική Μακεδονία. Κοντά στη Νάουσα, μετά από τρίωρη μάχη, ανάγκασε τους Βούλγαρους κομιτατζήδες να υποχωρήσουν και κατέστρεψε τα άντρα τους στον Άνω Κοπανό, στον Κάτω Κοπανό (Χαρίεσσα) και στο Γκολοσέλο (Ακρολίμνη). Σε μία άλλη μάχη, στην Διαβόρνιτσα (Τρίλοφος) έσπευσε σε βοήθεια του Μ. Αναγνωστάκου, ενώ στη Μάχη της Χοντροσούγκλας, λίγο έξω από τη Νάουσα, την 1η Απριλίου του 1906 έσπευσε σε βοήθεια του Εμ. Κατσίγαρη, ο οποίος κατά τη μετάβασή του από τη Νάουσα στη Βέροια, περικυκλώθηκε από 600 Οθωμανούς στρατιώτες. Οι Έλληνες παρότι λιγότεροι πέτυχαν να διασπάσουν τον κλοιό αφήνοντας πίσω τους 13 νεκρούς. Μεταξύ των νεκρών, ήταν και το πρωτοπαλίκαρο του καπετάν Μακρή, ο Κολινδρινός Θωμάς Γκολιόβας. Στη συνέχεια ο καπετάν Μακρής αναγκάστηκε να θάψει τους νεκρούς στην ερημιά. Η ιστορία της μάχης αποτυπώνεται από τη λαϊκή μούσα:"Δεν τό 'ξερα μανούλα μου ότι θα μας προδώσουν και σ' ένα μνήμα δεκατρείς θα να μας παραχώσουν..."

Το σώμα του καπετάν Μακρή

Το Φεβρουάριο του 1907 ο Αθανάσιος Χατζόπουλος κλήθηκε από τον Τέλλο Άγρα να δράσει στην περιοχή του Βάλτου των Γιαννιτσών, καθώς ο τελευταίος είχε αποχωρήσει στη Νάουσα προκειμένου να αποθεραπευτεί, και στο Βάλτο επικρατούσε έλλειψη συντονισμού ανάμεσα στα Ελληνικά σώματα. Μετά τη διευθέτηση της κατάστασης στη Λίμνη των Γιαννιτσών, ο Αθανάσιος Χατζόπουλος ανέλαβε δράση δυτικότερα, στο Βέρμιο, στην περιοχή του Φραγκοτσίου (Ερμακιάς). Επέστρεψε στην περιοχή του Βάλτου, όταν πληροφορήθηκε την εκτέλεση του Τέλλου Άγρα από κομιτατζήδες. Έσπευσε τότε στο Βλάδοβο (Άγρας) και παρέλαβε το πτώμα του Τέλλου Άγρα, προκειμένου να το θάψει. Μετά από αυτήν την εξέλιξη το φρόνημα πολλών Ελλήνων μαχητών υποχώρησε και πολλοί εγκατέλειψαν την ένοπλη δράση και κατέφυγαν στην ελεύθερη Ελλάδα. Ο Αθανάσιος Χατζόπουλος τότε, με το εναπομείναν σώμα του, συνεργάστηκε με τον Νικόλαο Δουμπιώτη (καπετάν Αμύντα) που μόλις είχε αφιχθεί στη Μακεδονία. Έτσι, στις 15 Ιουνίου του 1907 οι οπλαρχηγοί Αθανάσιος Χατζόπουλος και Νικόλαος Δουμπιώτης συγκρούστηκαν λίγο έξω από τη Νάουσα με Οθωμανικό απόσπασμα, το οποίο υποχρέωσαν σε υποχώρηση. Έδρασε σε συνεργασία με τον Νικόλαο Δουμπιώτη στις περιοχές Νάουσας και Βέροιας έως το 1908. Στη συνέχεια επικηρύχτηκε από το σουλτάνο και κατέφυγε μαζί με το σώμα του στον Κολινδρό. Από εκεί, για λόγους ασφαλείας στρατοπέδευσε στη Μονή Αγίου Αθανασίου Καψαλού. Ενώ, ο κλοιός γύρω του στένευε και υπήρχε κίνδυνος να συλληφθεί σύσσωμη η ομάδα του, κατέφυγε στον Όλυμπο, ώστε να περάσει τα σύνορα για την ελεύθερη Ελλάδα. Στον Όλυμπο συναντήθηκε με το σώμα του Νικόλαου Δουμπιώτη (καπετάν Αμύντα) και μαζί πέρασαν τα σύνορα προς την ελεύθερη Ελλάδα.

Μετά από ενάμισυ χρόνο, ο Αθανάσιος Χατζόπουλος επανήλθε στη Μακεδονία κατά το 1910. Εκεί, συγκρότησε νέο ολιγομελές σώμα, αποτελούμενο από συντοπίτες του, και συναντήθηκε με τους οπλαρχηγούς Γεώργιο Γιώτα (καπετάν Γκόνο) και Λάζαρο Δογιάμα στη Λίμνη των Γιαννιτσών. Το σώμα αυτό δραστηριοποιήθηκε στην περιοχή Ρουμλουκίουπροστατεύοντας τους Ελληνικούς πληθυσμούς από τη νέα τρομοκρατία των Βουλγάρων κομιτατζήδων και τις διώξεις των Νεοτούρκων[1].

Αθανάσιος Χατζόπουλος και Νικόλαος Δουμπιώτης με τα σώματά τους στον Όλυμπο
Α΄ Βαλκανικός Πόλεμος και Απελευθέρωση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Κατά τον Α΄ Βαλκανικό Πόλεμο συμμετείχε με το σώμα του ως πρόσκοπος (όπως είχαν ονομαστεί οι πρώην Μακεδονομάχοι). Ο Αθανάσιος Χατζόπουλος πήρε μέρος στη Μάχη των Γιαννιτσών. Η συμβολή του υπήρξε καθοριστική στην Απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης. Ο Οθωμανικός στρατός είχε συγκεντρωθεί από τον Ταχσίν πασά δυτικά της Θεσσαλονίκης, στην ανατολική όχθη του Αξιού. Ο Αθανάσιος Χατζόπουλος που γνώριζε πολύ καλά την περιοχή, ζήτησε να συναντηθεί με τον αρχιστράτηγο, διάδοχο Κωνσταντίνο και του ζήτησε 40 Εύζωνες και δύο κανόνια, προκειμένου να φέρει εις πέρας ένα αρκετά τολμηρό σχέδιο. Ο Κωνσταντίνος δέχτηκε και τότε ο Αθανάσιος Χατζόπουλος, συγκέντρωσε όλες τις πλάβες (ποταμόβαρκες), τις άμαξες και την ξυλεία που μπόρεσε να βρει στη γύρω περιοχή, και τα εγκατέστησε στο έλος του Δέλτα του Αξιού. Με αυτόν τον τρόπο κατάφερε να περάσει στην ανατολική όχθη, κανονιοβολώντας στη συνέχεια, τον Οθωμανικό στρατό από τα νώτα. Έτσι, ο Οθωμανικός στρατός αναγκάστηκε να οπισθοχωρήσει, νομίζοντας ότι απειλείται σοβαρά από τα νώτα και κινδυνεύει να κυκλωθεί. Με αυτό το στρατήγημα του Αθανάσιου Χατζόπουλου, ο Ελληνικός στρατός κατάφερε να διαβεί τον αφύλακτο πλέον Αξιό και να οδηγήσει το Ταχσίν πασά σε συνθηκολόγηση και παράδοση. Για αυτή του την ενέργεια, ο Κωνσταντίνος παρασημοφόρησε τον Αθανάσιο Χατζόπουλο και του έδωσε 100 χρυσές λίρες.

Μετά την απελευθέρωση της Μακεδονίας, εγκαταστάθηκε στο Αιγίνιο και εργάστηκε, αρχικά στο τσιφλίκι του Τούρκου Ιμπραήμ Τζεβαΐρ. Μετά την αποχώρηση των Τούρκων το 1922εργάστηκε στο τσιφλίκι του Λεόπουλου και αργότερα, όταν κι αυτό απαλλοτριώθηκε, μετέβη στο Μυλοβό (Μεγάλη Γέφυρα) ώστε να εργαστεί στα κτήματα του Νάτσκα. Εκεί, πέθανε το 1936 σε ηλικία 60 ετών και θάφτηκε στον Κολινδρό μετά από επιθυμία του. Η πολιτεία τον τιμησε με παράσημα και μετάλλεια, ενώ όταν του πρότεινε σύνταξη, ο ίδιος αρνήθηκε λέγοντας:"Εγώ πολέμησα για να λευτερωθεί η πατρίδα μου και να ανθίσει ο τόπος. Η πατρίδα ελευθερώθηκε κι εγώ πήρα την αμοιβή μου."

https://el.wikipedia.org