Φωτεινά Πιερίας: Χωριό 360 κατοίκων 20 χιλιόμετρα από την Κατερίνη

Τα Φωτεινά είναι ορεινό χωριό του νομού Πιερίας και ανήκει διοικητικά στο Δήμο Κατερίνης. Η απόσταση από την Κατερίνη είναι 20 χιλιόμετρα.

Αξιοσημείωτο είναι ότι οι κάτοικοι των Φωτεινών επίσημα θεωρούνται ακτήμονες, ωστόσο δεν τους δόθηκαν χωράφια από το Κράτος και δεν μπορούν να δηλώσουν στην Εφορία δικά τους χωράφια. Η Τοπική Κοινότητα Φωτεινών έχει συνολικά 396 κατοίκους, σύμφωνα με την Απογραφή του 2011, και αποτελείται από 4 οικισμούς :
τα Φωτεινά (358 κάτοικοι)
η Πέτρα (37 κάτοικοι). Η παλαιότερη ονομασία της ήταν Λόχοβη.
τα Σκοτεινά (1 κάτοικος). Η ονομασία τους ως το 1926 ήταν Μόρνα.
το Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Πέτρας Ολύμπου γνωστότερο με το αρκτικόλεξο Ψ.Ν.Π.Ο. (τέως Σανατόριο, 1936-1969). Δεν έχει μόνιμο πληθυσμό.

Το ίδρυμα ξεκίνησε τη λειτουργία του στις 20 Απριλίου 1970 σε εγκαταστάσεις που βρίσκονται στη βόρεια πλευρά του Ολύμπου, σε απόσταση 25 χιλιομέτρων από την πόλη της Κατερίνης κα στη θέση όπου προϋπήρχε η Ιερά Μονή Πέτρας Ολύμπου. Όλοι οι χρόνιοι ασθενείς (περίπου 250 ), οι οποίοι νοσηλεύονταν στο Ψ.Ν.Π.Ο. ζουν σήμερα σε οικοτροφεία, ξενώνες ή προστατευμένα διαμερίσματα στην Πιερία και στη Θεσσαλία. Σήμερα το Ψ.Ν.Π.Ο., που είναι το πρώτο ψυχιατρείο που έκλεισε (οι τελευταίοι ασθενείς έφυγαν τον Ιανουάριο του 2004) , λειτουργεί πλέον ως Δίκτυο το οποίο διαρκώς αναπτύσσεται αποτελούμενο από δομές που παρέχουν υπηρεσίες πρόληψης, θεραπείας και αποκατάστασης σε άτομα με ψυχιατρικά προβλήματα[1].
Ιστορικά[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η παλαιότερη θέση του χωριού ήταν στα σημερινά Σκοτεινά και ονομαζόταν Μόρνα. Εκεί υπήρχε εργοστάσιο ξυλείας, το οποίο μεταφέρθηκε στο Λιτόχωρο, στα 1965.

Η Μόρνα (Σκοτεινά από το 1928) είχε 190 κατοίκους το 1920, 1.178 το 1940, 377 το 1951, 464 το 1961 και μόλις 1 κάτοικο το 1971. Η διαφορά στον πληθυσμό κατά τις απογραφές του 1940 με το 1951 έχει σχέση με τη λειτουργία του κρατικού εργοστασίου για την επεξεργασία ξυλείας αλλά και με την παρουσία πολυμελούς συνεργείου για τη διάνοιξη του δρόμου από το 20ό χιλιόμετρο και πάνω.

Επειδή το χωριό ήταν ανάμεσα σε δύο βουνά, η Μόρνα έλαβε την ονομασία "Σκοτεινά" το 1926 με την έννοια ότι δεν έμπαινε πολύ φως. Το νέο χωριό έλαβε την ονομασία Φωτεινά, καθώς οι κάτοικοι επέλεξαν ένα μέρος προσήλιο, σε αντίθεση με το παρελθόν, και αποτέλεσε κοινότητα. Το 1999 με το Σχέδιο Καποδίστριας έγινε Δημοτικό Διαμέρισμα στο Δήμο Πέτρας.
Υποδομή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Σήμερα τα Φωτεινά έχουν ένα διθέσιο Δημοτικό Σχολείο το οποίο μετά θάνατον του καθηγητή Χρίστου Τσολάκη του οποίου η καταγωγή ήταν από τα Φωτεινά πήρε την επωνυμία του καθηγητή το 2012, και μονοθέσιο νηπιαγωγείο, όπου φοιτούν περί τα 30 παιδιά. Υπάρχει επίσης αγροτικό Ιατρείο, δασικός συνεταιρισμός και ο κεντρικός ναός, ο οποίος είναι αφιερωμένος στον Άγιο Νικόλαο. Ο ναός αυτός περιέχει τοιχογραφίες από την περίοδο της Τουρκοκρατίας και έχει πέσει δύο φορές (με τελευταία αυτή του 1950), χωρίς να πάθει κανένας το παραμικρό. Ένας ακόμα ναός, που χρησιμεύει ως κοιμητήριο, είναι αυτός της Αγίας Παρασκευής, της οποίας ο ρυθμός είναι βασιλική με τρούλο. Η απόσταση από την πόλη της Κατερίνης είναι 20 χιλιόμετρα. Οι κύριες ασχολίες των κατοίκων, οι οποίοι είναι κυρίως ντόπιοι και λίγοι Βλάχοι, είναι η καλλιέργεια καπνού , η υλοτομία και δευτερευόντως η κτηνοτροφία. Τα τελευταία χρόνια εξασφαλίστηκε, με την επιμέλεια της Δημοτικής Αρχής, η μεταφορά νερού για ύδρευση από την Παλιά Μόρνα στο νέο χωριό. Σήμερα υπάρχει ευκολοδιάβατος δρόμος που συνδέει την Πιερία με την Κοζάνη μέσω της οδού Φωτεινών-Σκοτεινών-Φτέρης.[2].
Πολιτισμός και Αθλητισμός[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στα Φωτεινά υπάρχει Πολιτιστικός και Χορευτικός Σύλλογος, με το όνομα "Ορφέας". Την ίδια ονομασία έχει και η τοπική ποδοσφαιρική ομάδα, η οποία αγωνίζεται από την περίοδο 2007-08 στη Β' ερασιτεχνική κατηγορία. Κάθε χρόνο τελούνται εκδηλώσεις με παραδοσιακούς χορούς και τραγούδια της ευρύτερης περιοχής, μερίμνη του Συλλόγου. Με ιδιαίτερη λαμπρότητα τελείται η ανακομιδή των λειψάνων του Αγίου Νικολάου, στις 20 Μαΐου. Το παλιό χωριό (Μόρνα) αποτελεί γενέτειρα του φιλολόγου και γλωσσολόγου Χρίστου Τσολάκη, ο οποίος δίδαξε στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και υπηρέτησε στο Παιδαγωγικό Ινστιτούτο.