Γράφει η Κατερίνα Κουντούρη
Κλινική Διαιτολόγος-Διατροφολόγος, M.Sc. (Med. Sci.)
Τι είναι χοληστερίνη:
Η χοληστερίνη είναι μια κηρώδης οργανική ουσία που ανήκει στην κατηγορία των λιπιδίων και είναι απαραίτητη για τη σωστή λειτουργία του οργανισμού μας.
Σε τι χρησιμεύει η χολιστερίνη:
Είναι βασικό συστατικό των κυτταρικών μεμβρανών και είναι απαραίτητη για να ρυθμιστεί σωστά η διαπερατότητα της μεμβράνης.
Είναι δομικό συστατικό αρκετών ορμονών (ανδρογόνα, οιστρογόνα, κορτιζόλη, κορτικοστερόνη, αλδοστερόνη κλπ)
Χρησιμεύει στην παραγωγή της βιταμίνης D
Χρησιμεύει στην παραγωγή χολικών οξέων, που βοηθούν στην πέψη των λιπών
Χρησιμεύει στον μεταβολισμό των λιποδιαλυτών βιταμινών
Πότε βλάπτει;
Παρόλο που η χοληστερίνη είναι απαραίτητη για τον οργανισμό, υψηλά επίπεδά της στο αίμα συνδέονται με βλάβες των αγγείων και καρδιαγγειακές παθήσεις. Μερικές φορές, ο οργανισμός μας παράγει περισσότερη χοληστερίνη από όση χρειάζεται, και αυτή η περίσσεια κυκλοφορεί στο αίμα. Τα υψηλά επίπεδα χοληστερίνης στο αίμα μπορούν να προκαλέσουν θρόμβωση των αιμοφόρων αγγείων και να αυξήσουν τον κίνδυνο για καρδιακή νόσο και εγκεφαλικό επεισόδιο.
Ο οργανισμός μας μπορεί να παράγει πολλή χοληστερίνη όταν τρώμε πολλά κορεσμένα λίπη, το είδος του λίπους που βρίσκεται στα ζωικά τρόφιμα όπως το κρέας και τα γαλακτοκομικά προϊόντα.
Εκτός από τη χοληστερίνη που παράγεται στο ήπαρ, ένα μικρό ποσοστό της χοληστερίνης που υπάρχει στον οργανισμό μας προέρχεται από τα τρόφιμα που τρώμε. Το 75% της χοληστερίνης παράγεται στον οργανισμό μας, κυρίως στο ήπαρ και το 25% προσλαμβάνεται με τις τροφές.
Ποια είδη χοληστερίνης υπάρχουν;
Η χοληστερίνη υπάρχει στο αίμα σε σύμπλοκα, τις λιποπρωτεΐνες. Υπάρχουν διάφορα είδη χοληστερίνης, που δεν είναι όλα επιβλαβή. Τα βασικά είναι:
Η LDL χοληστερίνη, που είναι βλαβερή, μεταφέρει τη χοληστερίνη από το ήπαρ στα κύτταρα. Όταν είναι αυξημένη είναι πιθανό να προκαλέσει απόφραξη των αγγείων, αυξάνοντας τον κίνδυνο για καρδιαγγειακές παθήσεις
Η HDL χοληστερίνη είναι ωφέλιμη, αφού απομακρύνει την LDL χοληστερίνη από τα τοιχώματα των αγγείων και τη μεταφέρει στο συκώτι από όπου αποβάλλεται με τη χολή. Έτσι, ελαττώνεται ο κίνδυνος για εμφάνιση καρδιαγγειακών παθήσεων. Άτομα με υψηλά επίπεδα HDL χοληστερίνης έχουν χαμηλό κίνδυνο να πάθουν έμφραγμα και εγκεφαλικό επεισόδιο.
Παράγοντες που επηρεάζουν τη χοληστερίνη:
Παχυσαρκία
Η παχυσαρκία προκαλεί αύξηση της ολικής χοληστερίνης στο αίμα. Επιπλέον, αυξάνει την LDL χοληστερίνη και ελαττώνει την HDL χοληστερίνη. Εκτός από τις επιπτώσεις που έχει η παχυσαρκία στα επίπεδα της χοληστερίνης, αυξάνει τον κίνδυνο για καρδιαγγειακές παθήσεις λόγω α) της αύξησης της αρτηριακής πίεσης και β)του επιπλέον φορτίου που έχει να αντιμετωπίσει η καρδιά.
Αλκοόλ
Έρευνες έχουν δείξει ότι η κατανάλωση μικρής ποσότητας αλκοόλ, 1 με 2 ποτήρια κρασί κυρίως κόκκινο, αυξάνουν τα επίπεδα της HDL κατά 12% περίπου και μειώνουν τα επίπεδα της LDL κατά 4-8%.
Η κατανάλωση όμως υπερβολικής ποσότητας αλκοόλ από άτομα άνω των 50 ετών αυξάνει κατα 5% την πιθανότητα αυτά τα άτομα να έχουν ψηλότερη LDL χολιστερίνη σε σχέση με ατομα που καταναλώνουν μικρή ποσότητα αλκοόλ.
Κάπνισμα
Το κάπνισμα μέτριας ή μεγάλης ποσότητας τσιγάρων αυξάνει την ολική χοληστερίνη και ελαττώνει την HDL.
Γυμναστική
Η έλλειψη σωματικής δραστηριότητας έχει τεκμηριωθεί πως επηρεάζει αρνητικά και τα επίπεδα χοληστερίνης στο αίμα. Μελέτες έδειξαν ότι η αερόβια άσκηση έχει ευεργετική επίδραση στα επίπεδα των λιποπρωτεϊνών του ορού.
Κληρονομικότητα
Η οικογενής υπερχοληστεριναιμία είναι ένα από τα πιο συχνά κληρονομικά νοσήματα. Υπολογίζεται ότι 1 στους 500 ανθρώπους εμφανίζουν οικογενή υπερχοληστεριναιμία. Εάν ένας γονιός έχει οικογενή υπερχοληστεριναιμία τότε υπάρχει 50% πιθανότητα να κληρονομήσει αυτή τη διαταραχή στο γιο ή την κόρη του.
Γενικές διατροφικές συστάσεις για άτομα με υψηλές τιμές χοληστερίνης:
Μειώστε το συνολικό λίπος και κυρίως το κορεσμένο, που είναι ζωικής προέλευσης (π.χ. από τυριά, κρέατα, αυγά και γλυκά).
Περιορίστε τη συνολική κατανάλωση κρέατος. Ακόμα παράλληλα με την ποσότητα προσέξτε και την ποιότητα τρώγοντας πιο συχνά κοτόπουλο χωρίς δέρμα, άπαχα κομμάτια μοσχαρίσιου και χοιρινού
Μην καταναλώνετε περισσότερο από 25-30% της συνολικής σας θερμιδικής πρόσληψης από λίπος και προτιμήστε το ελαιόλαδο.
Μειώστε την προσλαμβανόμενη χοληστερίνη από τροφές.
Καταναλώστε τρόφιμα με ω-3 λιπαρά οξέα (παχιά ψάρια π.χ. σκουμπρί, σαρδέλα, σολομό, τσιπούρα, γαύρο, τσιπούρα) και εμπλουτισμένα τρόφιμα.
Μαγειρέψτε πιο υγιεινά, με λιγότερο τηγάνισμα και περισσότερο βράσιμο και ψήσιμο και αποφύγετε τις λιπαρές σάλτσες. Μπορείτε να κάντε δικές σας με βάση το ελαιόλαδο, το λεμόνι και το ξύδι.
Πίνετε αλκοόλ με μέτρο και ανάλογα με τα επίπεδα των λιπιδίων (λιπιδαιμικό προφίλ – χοληστερίνη, τριγλυκερίδια, LDL, HDL) και ειδικά όταν είναι αυξημένα τα τριγλυκερίδια.
Μειώστε το κάπνισμα και αυξήστε τη σωματική άσκηση και την καθημερινή σας δραστηριότητα.
Αυξήστε την πρόσληψη φυτικών ινών από λαχανικά, φρούτα, δημητριακά, βρώμη, όσπρια και μειώστε την κατανάλωση απλών και ραφιναρισμένων υδατανθράκων όπως λευκό ψωμί και δημητριακά, αρτοσκευάσματα κ.ά.
Αποκτήστε το ιδανικό σας βάρος.
Κάνετε τακτικά και μικρά γεύματα
Κουντούρη Αικατερίνη
Κλινική Διαιτολόγος-Διατροφολόγος, M.Sc. (Med. Sci.)
Τηλ. 22540 24240, κιν. 6975632270
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
ΠΑΡΑΚΑΛΟΥΜΕ ΜΗ ΓΡΑΦΕΤΕ GREEKGLISH !