Κίμωλος...Νησί 910 κατοίκων στις Κυκλάδες

Η Κίμωλος είναι νήσος του Αιγαίου. Ανήκει στο νησιωτικό σύμπλεγμα των Κυκλάδων· βρίσκεται στο νοτιοδυτικό όριο των Κυκλάδων, κοντά στη Μήλο από την οποία και χωρίζεται από το στενό Αμώνι (πλάτους μόλις μισού μιλίου), 1 μίλι νοτιοανατολικά από τηνΠολύαιγο (κοινώς Πόλυβο) και 7 μίλια νοτιοδυτικά από τη Σίφνο. Μεταξύ της Μήλου και της Πολυαίγου βρίσκονται και οι νησίδες Κασσέλες,

Άγιος Γεώργιος, Πήτα, Μανωλονήσι και Άγιος Ευστάθιος ή Πυργί στην οποία και υπάρχει φάρος που εξυπηρετεί τη ναυσιπλοΐα στο μεταξύ Κιμώλου και Πολυαίγου "στενό Πυργί". Το σχήμα της Κιμώλου είναι περίπου κανονικού πενταγώνου διαμέτρου 7 μιλίων με ανάπτυγμα ακτών περίπου 40 χλμ. ενώ ο παράπλους της φθάνει τα 18 περίπου μίλια. Οι κάτοικοί της, που είναι συγκεντρωμένοι στο Χωριό, ασχολούνται κυρίως με τη ναυτιλία, τη γεωργία, την αλιεία, τη λατόμευση πορόλιθου, την εξόρυξη της «κιμωλίας γης» και τον τουρισμό.

Στον Δήμο Κιμώλου υπάγεται η νήσος Πολύαιγος καθώς και δύο μικρότερα: ο Άγιος Ευστάθιος (Άη Φτάθης) και ο Άγιος Γεώργιος (Άη Γιώργης) ιδιοκτησίας Κιμώλιου πλοιοκτήτη.

Το νησί έδωσε το όνομά του στο λευκό πέτρωμα, τη γνωστή από τους μαυροπίνακες κιμωλία. Μικρότεροι οικισμοί που κατοικούνται κυρίως το καλοκαίρι είναι η Ψάθη, η Γούπα, το Ρέμα, του Καρά, τα Πράσα, η Αλυκή, και η Μπονάτσα. Απέναντι από το ναό της Οδηγήτριας υπάρχει το Αρχαιολογικό Μουσείο και μέσα στο Κάστρο το Λαογραφικό Μουσείο.Η Κίμωλος είναι νησί με πλούσιες ιστορικές καταγραφές. Σύμφωνα με την παράδοση, πρώτος μυθικός οικιστής της υπήρξε οΚίμωλος, σύζυγος της Σίδης, κόρης του Ταύρου, στον οποίο οφείλει το όνομά της. Ήταν επίσης γνωστή και σαν Εχινούσα, πιθανόν λόγω της κιμωλίας έχιδνας (οχιάς) που ακόμη και σήμερα αφθονεί στο νησί. Κατά την αρχαιότητα, η Κίμωλος είχε δύο θαυμάσιους λιμένες των οποίων τα λείψανα υπάρχουν στη θέση «Ελληνικά», ενώ στο λιμάνι της Ψάθης υπάρχουν λαξευτά νεωλκεία (όμοια με εκείνα της Αίγινας στη θέση «Στρατηγού») που οι ντόπιοι αποκαλούν "σύρματα".

Η Κίμωλος υπήρξε κατά τη διάρκεια του Πελοποννησιακού Πολέμου πεδίο μαχών των Αθηναίων, που τη κυρίευσαν, αφού προηγουμένως τη λεηλάτησαν, όταν οι Σπαρτιάτες, είχαν υποτάξει τη γειτονική Μήλο. Μάλιστα, όπως προκύπτει ιστορικά υποχρεώθηκε στη καταβολή στους Αθηναίους φόρο υποτέλειας χιλίων δραχμών.

Το Μεσαίωνα και μέχρι τους χρόνους της Ελληνικής Επανάστασης του 1821 ονομαζόταν Αρζιαντιέρα ή Αρζεντιέρα, λέξη ενετικής προέλευσης, λόγω των ασημόχρωμων βράχων της στα νότια, (αρτζέντο = ασήμι στα λατινικά). Επί Φραγκοκρατίας (13ος αιώνας) τη νήσο κατέλαβε ο Μάρκος Σανούδος την οποία και προσάρτησε στο Δουκάτο της Νάξου, μέχρι το 1537 που την κατέλαβε για λίγο οΧαϊρεντίν Μπαρμπαρόσα όπου και την επανέκτησε ο Αντζιελότο Γκοζαδίνο κατόπιν φόρου υποτελείας πρός τον Σουλτάνο.
Συχνά όμως τη νήσο επισκέπτονταν πειρατές τους οποίου φοβόνταν και αυτοί οι Τούρκοι. Το 1638 η Κίμωλος καταλήφθηκε και πυρπολήθηκε από τους πειρατές, όπου οι κάτοικοι κατέφυγαν στη Σίφνο, απομείναντες μόνο 200 στη νήσο. Φαίνεται όμως πως οι Κιμώλιοι μη μπορώντας να αντιμετωπίζουν μόνοι τους κάθε φορά τους πειρατές αναγκάσθηκαν να συμφιλιωθούν μ΄αυτούς και να τους παρέχουν ακόμη και υπηρεσίες. Σ΄αυτό οφείλεται και η μεγάλη ναυτική εμπειρία τους που είχε εκτιμηθεί τα χρόνια εκείνα και από τους Γάλλους αλλά και από τον Σουλτάνο τον οποίο και θεωρούσαν μέγα προστάτη, ενώ έσπευδαν να πληρώσουν τον φόρο υποτέλειας, 1400 γρόσια ετησίως, και μάλιστα με ιδιαίτερη σπουδή στον Καπουδάν Πασά που επισκέπτονταν τη Κίμωλο μια φορά το χρόνο. Από το 1678 στη Κίμωλο εγκαταστάθηκαν διπλωματικοί αντιπρόσωποι, Ολλανδό υποπρόξενο καθώς και Γάλλο το 1727που κάλυπταν τους καθολικούς νησιώτες. Μάλιστα ανήγειραν και καθολική εκκλησία της "Μαντόνα ντι Ροζάριο" ερείπια της οποίας υφίστανται και σήμερα. Από τους καθολικούς εκείνους μόνο μια οικογένεια ευγενών ζούσε στο νησί το 1778, στη μεγάλη θαλάσσια πειρατεία που είχε συμβεί το έτος εκείνο, κατά περιγραφή του περιηγητή Σοννίνι, που και αυτή η οικογένεια των Μπρεστ*, το 1795εγκαταστάθηκε στη Μήλο.^[2]

Στην περίοδο επίσης των Ορλωφικών όταν οι Ρώσοι εντόπισαν ποσότητες αργυρούχου βαρυτίνης στη περιοχή αυτή προσπάθησαν ανεπιτυχώς να την εκμεταλλευτούν, τότε ήδη η νήσος λεγόταν Αρζιαντιέρα, οπότε και άρχισε η εξαγωγή της μοναδικής στο είδος της, κιμώλιας γης, με συνέπεια το νησί να καταστεί και εμπορικός κόμβος. Η Κίμωλος προσαρτήθηκε με την υπόλοιπη Ελλάδα το 1830, όταν αναγνωρίστηκε ανεξάρτητο κράτος ως "Βασίλειο της Ελλάδος" μαζί με όλες τις Κυκλάδες.

Πληθυσμός[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο πληθυσμός αυξήθηκε από το 1991 (πραγματικός πληθυσμός 728) σε 769 κατοίκους σύμφωνα με την απογραφή του 2001. Ο ανήλικος πληθυσμός δεν ξεπερνάει τα 100 άτομα, σύμφωνα με τα στατιστικά των σχολείων. Οι περισσότεροι από τους κάτοικους ασχολούνται με την τουριστική υποδομή (εστιατόρια, χώροι διαμονής κτλ.) την καλοκαιρινή περίοδο σε συνδυασμό με αγροτικές δραστηριότητες, κατά τη διάρκεια του χειμώνα.

Δήμος Κιμώλου[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Δήμος Κιμώλου
Δήμος
Χώρα	Ελλάδα
Έδρα	Κίμωλος
Διοίκηση
• Δήμαρχος	Κωνσταντίνος Βεντούρης
Διοικητική διαίρεση
• Αποκ. διοίκηση	Αποκεντρωμένη διοίκηση Αιγαίου
• Περιφέρεια	Νοτίου Αιγαίου
• Περιφ. ενότητα	Μήλου
Διαμέρισμα	Νησιά Αιγαίου
Νομός	Δωδεκανήσου
Έκταση	53,3 km2
Πληθυσμός	910 (απογραφή 2011)

Η Κίμωλος είναι έδρα του ομώνυμου Δήμου της Περιφερειακής Ενότητας Μήλου. Το νησί διαθέτει Αστυνομικό σταθμό, Δημοτικό σχολείο, Ταχυδρομείο, ενώ η αρχή διαχείρισης του λιμένα υπάγεται στο Λιμεναρχείο Μήλου. Η πρωτεύουσα του νησιού ονομάζεται Κίμωλος ή Χωριό (και όχι Χώρα) Κιμώλου. Το 1950 αριθμούσε 1190 κατοίκους ενώ σήμερα 715 κατοίκους. Το Χωριό Κιμώλου αποτελείται από τους οικισμούς Παλιό και Νέο Χωριό, με το πρώτο να αναφέρεται κυρίως στο Κάστρο και γύρω από αυτό, ενώ το δεύτερο να αναφέρεται γενικά στους νεότερους οικισμούς: Μυζηθρού, Ξεροπηγάδα, Θεοσκέπαστη, Άη Φτάθης, Λεμπούνια, Ξαπλοβούνι, Άγιος Χαράλαμπος.

Κύριο επίνειο της Κιμώλου είναι η Ψάθη και απέχει μόλις 800 μέτρα από το Χωριό.

Συγκοινωνίες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Σε όλο το νησί επιτρέπονται τα τροχοφόρα οχήματα, αλλά την καλοκαιρινή περίοδο, το πρόβλημα στάθμευσης είναι έντονο στο Χωριό και την Ψάθη. Επίσης υπάρχει πρατήριο καυσίμων. Τέλος, τα μέσα μεταφοράς της Κιμώλου αποτελούνται από ένα λεωφορείο με προγραμματισμένα δρομολόγια και ένα ταξί. Ακόμη γίνονται τουριστικές ξεναγήσεις στην γειτονική Πολύαιγο με βάρκες ή μικρά ταχύπλοα σκάφη κιμώλιων ιδιοκτητών.

Η Κίμωλος ανήκει στην άγονη γραμμή των Δυτικών Κυκλάδων και συνδέεται με τον Πειραιά με συμβατικά πλοία όλο το χρόνο και με ταχύπλοα την υψηλή περίοδο. Τα δρομολόγια ποικίλουν ανάλογα με την εποχή. Την υψηλή περίοδο έχει συνήθως καθημερινή σύνδεση με τον Πειραιά και τα άλλα νησιά. Με τη Μήλο συνδέεται αρκετές φορές την ημέρα μέσω του βόρειου λιμένα της Μήλου,Πολλώνια. Το πορθμείο ανοικτού τύπου (open type ferry) εκτελεί τη διαδρομή σε μόλις 20'.

Τέλος, η Κίμωλος αποτελεί σταθμό και για τα ενδοκυκλαδικά δρομολόγια, δηλαδή των τοπικών γραμμών μεταξύ των Κυκλάδων (Κέα, Κύθνος, Σέριφος, Σίφνος, Μήλος, Κίμωλος, Φολέγανδρος, Σίκινος, Ίος, Θήρα, Πάρος, Σύρος, Μύκονος).