Ο Δήμος Ερυμάνθου είναι δήμος της περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας, που συστάθηκε με το Πρόγραμμα Καλλικράτης και προήλθε από την συνένωση των προϋπαρχόντων δήμων Τριταίας, Φαρρών και των κοινοτήτων Καλεντζίου και Λεοντίου.
Η έκταση του νέου δήμου είναι 582,93 τ.χλμ. και ο πληθυσμός του 8.877 κάτοικοι σύμφωνα με την απογραφή του 2011.
Έδρα του δήμου έχει οριστεί η Χαλανδρίτσα.Η Χαλανδρίτσα βρίσκεται χτισμένη σε ημιορεινή θέση στα βόρεια του δήμου και απέχει 20 χιλιόμετρα από την Πάτρα. Αποτελείται από τους οικισμούς Χαλανδρίτσα, Μαστοραίικα,Σταμαίικα και Κυδωνιές και έχει πληθυσμό ως κοινότητα 1.047 κατοίκους. Στην Χαλανδρίτσα υπάρχει νηπιαγωγείο, δημοτικό, γυμνάσιο, λύκειο, αστυνομικό τμήμα, ειρηνοδικείο, δασονομείο, υποθηκοφυλακείο, κτηνιατρείο και κέντρο υγείας. Επίσης, λίγο έξω από την κωμόπολη βρίσκεται το υπό κατασκευή Αυτοκινητοδρόμιο Πάτρας που προβλέπεται να φέρει ανάπτυξη στην περιοχή και κατά προέκταση σε όλη την Αχαΐα.
Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Φαρρές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Αρχαιότητα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Κατά την αρχαιότητα στην πεδινή περιοχή του δήμου και παρόχθια του ποταμού Πείρου υπήρχε η πόλη Φαραί[2][3] όπου σε αυτήν οφείλεται και η ονομασία του δήμου. Αποτελούσε μέλος του Κοινού των Αχαιών και της Αχαϊκής Συμπολιτείας και σύμφωνα με την μυθολογία ιδρύθηκε από τον Φάρητο[4], γιο της Φιλοδάμειας και εγγονό του Δαναού. Σήμερα η θέση της πόλης έχει οριοθετηθεί ανάμεσα στα σημερινά χωριά Φαραί, Πρέβεδος και Ίσωμα, όπου έχουν ανασκαφεί ρωμαϊκό λουτρό, επιγραφές σε αρχαίο νεκροταφείο και μυκηναϊκοί τάφοι.
Δήμος Φαρρών 1835-1912[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο δήμος συστάθηκε πρώτη φορά με το βασιλικό διάταγμα της 8ης (20) Απριλίου 1835, ήταν Γ' τάξης με 1680 κατοίκους και είχε έδρα την Χαλανδρίτσα. Η σύσταση του δήμου ήταν η εξής: Χαλανδρίτσα, Ίσαρι, Πρέβεδος, Μιτόπολη, Περιστέρα, Τόσκεσι, Αστέρι, Κούμανι, Καλούσι, Μπούμπα, Τρούσι, Ζώγα, Μοίραλι, Άγιος Νικόλαος, Μπαρδικώστα, Μονή Μπαμπιώτη, Μονή Ομπλού, Μέτζενα[5][6].
Το 1841 με το βασιλικό διάταγμα της 22ης Ιανουαρίου συγχωνεύτηκε στον δήμο ο δήμος Νεζερών και τμήμα του δήμου Παναχαιών. Ο δήμος κατατάχτηκε στην Β΄τάξη με 4314 κατοίκους. Στον δήμο Φαρρών προστέθηκαν τα εξής χωριά: Κάλανος, Πλάτανος, Δενδρά, Λακκώματα, Κομπηγάδι, Σποδιάνα, Λόπεσι, Παλιά Γουρζούμισσα, Κασνέσι, Μαζαράκι,Μπρακουμάδι, Κώμη, Ζουμπάτα, Τράκα, Μπολιώτη, Τσιπάτα, Μπάπα, Κριθαράκια, Ρίκαβα, Σάπια Βρύση, Παλούμπι, Βυτινέικα, Καλανιάρα, Καλύβια, Λαλικώστα, Καρμοκαλαίκα,Λάλουσι, Καρμολέικα, Μπούγα[7].
Σε απογραφές πληθυσμού ο δήμος Φαρρών είχε 5209 κατοίκους το 1848, 6280 το 1861 και 9147 το 1907[7].
Δήμος Φαρρών 1997-2010[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο Δήμος Φαρρών δημιουργήθηκε ξανά το 1997 σύμφωνα με το Σχέδιο Καποδίστριας[8]. Ο Δήμος Φαρρών αποτελούνταν από 16 δημοτικά διαμερίσματα και 50 οικισμούς και έδρα του ήταν η Χαλανδρίτσα. Έδρες των δημοτικών διαμερισμάτων (πρώην κοινότητες) του δήμου ήταν τα χωριά: Χαλανδρίτσα, Βασιλικό, Ελληνικό, Ίσωμα, Καλάνιστρα, Κάλανος,Καλούσι, Καταρράκτης, Κριθαράκια, Λακκώματα, Μοίραλι, Νέο Κομπηγάδι, Πλατανόβρυση, Σταροχώρι, Φαρραί, Χρυσοπηγή[9].
Τριταία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Αρχαιότητα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η ονομασία προέρχεται από την αρχαία Τριταία, το όνομα της οποίας πιστεύεται ότι προέρχεται από τον Τρίτωνα γιο του Ποσειδώνα. Στην περιοχή του δήμου και κοντά στο χωριό Αγία Μαρίνα υπήρχε η αρχαία Τριταία[10][11] η οποία δεν έχει ανασκαφεί ακόμα. Στην Ερυμάνθεια έχουν βρεθεί ίχνη κυκλώπειων τειχών, Μυκηναϊκό νεκροταφείο στην Δροσιά, Αρχαία νομίσματα στο Μάνεσι και στου Σκιαδά.
Δήμος Τριταίας 1835-1912[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο δήμος Τριταίας πρωτοσυστάθηκε το 1835 και διατηρήθηκε μέχρι το 1912.
Ο δήμος όταν ιδρύθηκε το 1835 περιελάμβανε τα χωριά Σανταμέρι, Χατζούρι, Πόρτες, Γάλαρο, Πράτι, Μιχόι, Βερσίζι, Φλόκα, Κώμη, Κάλφα, Ρουπακιά, Κρασέτσα και την Αγίας Μαρίνας Μαρίτσης[6].
Το 1861 έγινε διοικητική μεταβολή και ο δήμος ενώθηκε με τον Δήμο Ερυμάνθειας διατηρώντας το ίδιο όνομα αλλά διαφορετική σύσταση[12]. Αποτελούνταν από 24 χωριά[12]: ταΠροστοβίτσα, Αλποχώρι, Γρεβενό, Βελιμάχι, Καλέντζι, Κούμπερι, Σκιαδά, Τσαπόγα, Τουρκοχώρι, Χιόνα, Κώμη, Γολέμη, Μάνεση, Μαστραντώνη, Ρένεσι (Ραίνεση), Παλαιοκωσταίικα,Ρουπακιά, Γάλαρο, Κρασέτσα, Κάλφα, Φλώκα, Σκούρα, Άνω Αγία Μαρίνα, Κάτω Αγία Μαρίνα.
Σύμφωνα με άρθρο στην εφημερίδα "Νεολόγος των Πατρών"[12] το 1909 ο δήμος είχε οκτώ χωριά ορεινά και τα υπόλοιπα πεδινά, οι κάτοικοι του δήμου ήταν φτωχοί και ζούσαν αποκλειστικά από την κτηνοτροφία και την γεωργία. Τα όρια του ήταν στο 15ο χιλιόμετρο της Ε.Ο. Πατρών-Καλαβρύτων στην θέση Χάνι Κουρλαμπά έως τα σύνορα Αχαΐας-Ηλείας στον οικισμό Καρπέτα και από τους πρόποδες του Σκόλλις έως τις κορυφές του Ερύμανθου. Στα όρια του δήμου υπήρχαν πολλά έλη, αποξηραμένα σήμερα, που δημιουργούσαν πολλά υγειονομικά προβλήματα και αρρώστιες στους χωρικούς.
Σύμφωνα με τον Χ. Κορύλλο[13] ο Δήμος ήταν Β΄ τάξεως είχε δύο μονοτάξια δημοτικά σχολεία, ένα αρρένων κι ένα θηλέων, και 6 γραμματεία. Συνόρευε με τους δήμουςΚαλαβρύτων, Πηνιέων , Λάμπειας και Δύμης.
Έδρα του δήμου ήταν από το 1835 το χωριό Σανταμέρι που ονομάστηκε Τριταία. Από το 1861 η Προστοβίτσα και με το Β.Δ. 27-2-1862 η έδρα μεταφέρθηκε στο Τουρκοχώρι για να επανέλθει στις αρχές του 20ου αιώνα στην Προστοβίτσα[12][14]. Είχε 5.178 κατοίκους σύμφωνα με την απογραφή του 1907[12]. Ο Δήμος καταργήθηκε το 1912 με το Β.Δ. 18.8.1912 (ΦΕΚ 256 τ.Α.).
Δήμος Τριταίας 1998-2010[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Έδρα του δήμου ήταν το Σταυροδρόμι. Συνόρευε με τους Δήμο Φαρρών, Δήμο Ωλενίας, Κοινότητα Καλεντζίου και το Νομό Ηλείας. Γεωγραφικά στην περιοχή ανήκει και η Κοινότητα Καλεντζίου, που σήμερα είναι ανεξάρτητη. Το 2010, με τη Διοικητική Μεταρρύθμιση "Καλλικράτης", έπαψε να υπάρχει και συγχωνεύτηκε με το Δήμο Φαρρών, την Κοινότητα Καλεντζίου και την Κοινότητα Λεοντίουαπαρτίζοντας το νεοπαγή Δήμο Ερυμάνθου.
Καλέντζι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το όνομα του χωριού πιστεύεται ότι προέρχεται από οικογένεια οικιστές της περιοχής με το επώνυμο Καλέντζι. Οικογένεια με αυτό το όνομα απαντάται στην Κωνσταντινούπολη, πριν την πτώση της πόλης στους Οθωμανούς, με καταγωγή από την περιοχή τηςΙλλυρίας, σημερινή Αλβανία.
Μετά την άλωση της πόλης οι Καλέτζι μετοίκησαν στην Κύπρο και γύρω στα 1570, όταν και η Κύπρος κατακτήθηκε από τους Οθωμανούς, στη Ζάκυνθο. Στην Ζάκυνθο η οικογένεια αναφέρεται ανάμεσα στους ευγενείς της πόλης[15]. Αργότερα με το όνομα Καλέντζι αναφέρεται κλάδος της οικογένειας στο Δεσποτάτο της Ηπείρου. Απόγονοι αυτής της οικογένειας πιστεύεται ότι μετοίκησαν στην περιοχή και έγιναν οικιστές της δίνοντας και το όνομά τους. Αυτό ενισχύεται από το γεγονός ότι σε Οθωμανικό φορολογικό κατάλογο του1461 αναφέρονται 7 αρβανίτικες οικογένειες με καταγωγή την Κωνσταντινούπολη 5 με το επώνυμο και 2 με το μικρό όνομα Καλέντζι. Ο ίδιος κλάδος πιστεύεται ότι είναι και οι οικιστές του Καλεντζίου Ιωαννίνων.
Η εγκατάσταση των πρώτων οικιστών πιθανότατα έγινε στην περιοχή της Αγία Σωτήρως όπου το 1965 βρέθηκαν ταφές του 12ου αιώνα μ.Χ. Της ίδιας εποχής είναι και ο ομώνυμος ναός που βρίσκεται στη περιοχή, ο παλιότερος του χωριού. Πρώτη φορά αναφέρεται σαν χωριό στον Οθωμανικό φορολογικό κατάλογο του 1461 και ανήκε στη περιφέρεια Σγάρτσικο. Το Καλέτζι το συναντάμε πάλι σε όλες τις Ενετικές απογραφές ενώ αναφέρεται και σε εκκλησιαστικά έγγραφα όπου αναφέρονται και τα ονόματα των ιερέων.
Κατά καιρούς στο Καλέτζι έρχονταν για μόνιμη εγκατάσταση Ηπειρώτες μετά από αποτυχημένες επαναστάσεις. Αλλά και Τρικαλινοί μετά την αποτυχημένη επανάσταση του επισκόπου Τρίκκης. Γνωστότερες από αυτές τις οικογένειες είναι οι Καρελιάδες, και οι Κακοδημαίοι. Επίσης η οικογένεια Οικονόμου προερχόμενη από την Κωνσταντινούπολη εγκαταστάθηκε στο Καλέτζι πριν το 1800. Απόγονοι αυτών των οικογενειών είναι σήμερα οι περισσότεροι κάτοικοι του χωριού. Το σημερινό χωριό δημιουργήθηκε γύρω στα 1860όταν μετεγκαταστάθηκαν οι κάτοικοι από τους γύρω οικισμούς και τα διάσπαρτα γραίκια-στάνες.
Κατά την επανάσταση του 1821 πολλοί Καλεντζιώτες βοήθησαν οικονομικά στον αγώνα και πήραν μέρος σε μάχες. Καλεντζιώτες πήραν μέρος και στη Μικρασιατική εκστρατείαόπου αναφέρονται και πεσόντες.
Στις 28 Ιουλίου 1943 βομβαρδίστηκε από τους Γερμανούς και στις 14 Απριλίου 1944 οι Γερμανοί έβαλαν φωτιά στο χωριό καίγοντας 19 σπίτια. Το 1836 ήταν ένα από τα 24 χωριά που αποτέλεσαν τον Δήμο Τριταίας ο οποίος καταργήθηκε το 1912. Δήμαρχοι από το Καλέντζι διατέλεσαν οι Ανδρέας Μπαλάσης και Χρήστος Μπαλάσης. Το 1912 με τον Β.Δ. 18.8.1912 (ΦΕΚ 256 τ.Α.) γίνεται ανεξάρτητη κοινότητα όπου διατηρείται μέχρι σήμερα. Αρχικά έδρα της κοινότητας ήταν ο οικισμός του Αγίου Γεωργίου και το 1968 μεταφέρθηκε στο Καλέτζι.
Ρεύμα έχει από το 1961 με προσωπικές ενέργειες του Γεωργίου Παπανδρέου.
Από τους δημογέροντες του Καλεντζίου έχουν διασωθεί λίγα ονόματα. Ο Αβράμης Μπαλασόπουλος, ο Κωνσταντής Πολύδερος και ο Παπα-Αντώνης Θεοδωρόπουλος κατά την επανάσταση, αναφέρεται ότι υπέγραψαν μαζί με άλλους δημογέροντες επιστολή προς την υπέρτατη διοίκηση τον Ιούλιο του 1823.
Από τους οικισμούς του Καλεντζίου αυτός του Λαζαριού αποτελούσε ανεξάρτητη κοινότητα, αναφέρεται μάλιστα σε Οθωμανικούς φορολογικούς καταλόγους σαν χωριό. Το 1836 εντάχτηκε στον δήμο Ερυμάνθειας και το 1841 στον Δήμο Τριταίας. Αναγνωρίστηκε οικισμός του Καλετζίου με το όνομα Μπατζαίικα το 1961. Σήμερα ο οικισμός αναφέρεται σαν Μπατζαίικα από την ομώνυμη οικογένεια που εγκαταστάθηκε εκεί. Στα Μπαντζαίικα λειτούργησε δημοτικό σχολείο από το 1945 έως το 1986.
Ο οικισμός Αβράμη αναφέρεται κι αυτός σε Οθωμανικούς φορολογικούς καταλόγους σαν ανεξάρτητο χωριό. Αποτέλεσε οικισμό της κοινότητας Ερυμάνθειας και από το 1961 οικισμός της κοινότητας Καλεντζίου. Στο Αβράμι λειτουργούσε δημοτικό σχολείο από το 1962 μέχρι το 1986 που έκλεισε.
Ο οικισμός του Αγίου Γεωργίου αναγνωρίστηκε το 1940 και αποσπάστηκε και αυτός από την Ερυμάνθεια. Οφείλει το όνομα του στον ομώνυμο ναό.
Λεόντιο[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το σημερινό χωριό διατηρεί το όνομα της αρχαίας πόλης που υπήρχε εκεί. Παλαιότερα το χωριό ονομαζόταν Γουρζούμισσα.
Το Λεόντιο είχε δημιουργήσει και αποικία[16] στην Χίο, τα Λεοντόποδα. Κατά τον Πλίνιο στο Λεόντιο υπήρχε μια πηγή[17] που όποιος έπινε νερό πέθαινε μετά από τρεις ημέρες.
Από το Λεόντιο πέρασε ο Απόστολος Ανδρέας[18], αφού περιπλανήθηκε κυνηγημένος από τους Ρωμαίους έφτασε στο χωριό, αλλά οι κάτοικοί του τον αντιμετώπισαν άσχημα μην ξέροντας ποιος είναι. Μάλιστα στην θέση Πάτημα υπάρχουν δύο πλάκες που λέγεται ότι εκεί πάτησε ο Άγιος, στην μία αποτυπώθηκε το παπούτσι του και στην άλλη το δεξί του πόδι, αφού είχε χάσει το παπούτσι.
Μια άλλη παράδοση λέει[18] ότι ο Απόστολος ερχόμενος εκεί κυνηγημένος από τους στρατιώτες που τον έψαχναν για να τον συλλάβουν, συνάντησε έναν χωριανό που έσπερνε το χωράφι του και του λέει "αν δεις στρατιώτες και σε ρωτήσουν, που κρύφτηκα, να μην το μαρτυρήσεις πως ήρθα από εδώ, γιατί θέλουν να με σταυρώσουν". Ο χωριάτης δεν ήξερε ποιος ήταν, αν και απόρησε. Όταν είδε ότι μπροστά έσπερνε και πίσω φύτρωνε, πρόδωσε τον άγιο μαρτυρώντας τον στους στρατιώτες. Αυτοί τον έδεσαν πισθάγκωνα τον πήγαν στην Πάτρα, όπου και σταυρώθηκε.
Στη σύγχρονη ιστορική σημαντικό γεγονός, που έλαβε χώρα στα περίχωρα του χωριού είναι η γνωστή Μάχη του Λεοντίου ανάμεσα σε ομάδα ανταρτών του ΕΛΑΣ και του 3ου συντάγματος "ειδικού πολέμου" της ιταλικής Μεραρχίας Πιεμόντε υπό τον ταγματάρχη Γκασπάρο, τον επονομαζόμενο και "ανταρτοφάγο". Επικεφαλής των ανταρτών ήταν ο καπετάνιος Μίχος. Στις 14 Ιουλίου του 1943 ξεκίνησε η μάχη με ενέδρα των ανταρτών. Στη μάχη που ακολούθησε οι έλληνες πατριώτες κυριολεκτικά διέλυσαν τις ιταλικές κατοχικές δυνάμεις οι οποίες έχασαν γύρω στους εβδομήντα άνδρες όλο τον οπλισμό και τα υποζύγια τους. Με τα υλικά αυτά ενισχύθηκε αποφασιστικά η μαχητική ικανότητα του ΕΛΑΣ της βόρειας Πελοποννήσου. Αργότερα ως αντίποινα το χωριό κάηκε από τις κατοχικές δυνάμεις που σκότωσαν τουλάχιστον δέκα χωριανούς. Πολλοί κάτοικοι του Λεοντίου συμμετείχαν ενεργά στον εφεδρικό ΕΛΑΣ και τις οργανώσεις του ΕΑΜ παρέχοντας ουσιαστική υποστήριξη στον απελευθερωτικό αγώνα τα χρόνια της κατοχής 1941-1944.
Διοικητική Διαίρεση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Δημοτική Ενότητα Καλεντζίου[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Στο δήμο περιλαμβάνονται οι εξής οικισμοί της πρώην κοινότητας Καλεντζίου (πληθυσμός: 380, απογραφή 2011):
- το Αβράμιον [ 68 ]
- ο Άγιος Γεώργιος [ 100 ]
- το Καλέντζιον [ 71 ]
- τα Μπαντσαίικα [ 141 ]
Δημοτική Ενότητα Λεοντίου[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Στο δήμο περιλαμβάνονται οι εξής οικισμοί της πρώην κοινότητας Λεοντίου (πληθυσμός: 335, απογραφή 2011):
- Τοπική Κοινότητα Άνω Μαζαράκι
- το Άνω Μαζαράκι [ 12 ]
- Τοπική Κοινότητα Δεμέστιχων
- τα Δεμέστιχα [ 39 ]
- Τοπική Κοινότητα Λεοντίου Αχαΐας [ 284 ]
- τα Βεταίικα [ 27 ]
- το Γολέμι [ 5 ]
- τα Θωμέικα [ 2 ]
- τα Κατσαϊτέικα [ 1 ]
- τα Κουναβαίικα [ 3 ]
- το Λεόντιον [ 246 ]
- ο Οβρυόκαμπος [ 0 ]
Δημοτική Ενότητα Τριταίας[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Στο δήμο περιλαμβάνονται οι εξής πόλεις και οικισμοί του πρώην δήμου Τριταίας (πληθυσμός: 3.086, απογραφή 2011):
- Τοπική Κοινότητα Αγίας Βαρβάρας Τριταίας Αχαΐας [ 185 ]
- η Αγία Βαρβάρα [ 114 ]
- ο Γάλαρος [ 71 ]
- Τοπική Κοινότητα Αγίας Μαρίνης Αχαΐας [ 54 ]
- η Αγία Μαρίνα [ 19 ]
- η Κάτω Αγία Μαρίνα [ 35 ]
- Τοπική Κοινότητα Αλεποχωρίου Αχαΐας [ 236 ]
- ο Άγιος Δημήτριος [ 137 ]
- το Αλεποχώριον [ 99 ]
- Τοπική Κοινότητα Βελιμαχίου Αχαΐας [ 72 ]
- το Βελιμάχιον [ 69 ]
- η Μονή Αγίων Πάντων [ 3 ]
- Τοπική Κοινότητα Δροσιάς Αχαΐας [ 383 ]
- η Δροσιά [ 186 ]
- η Κάτω Δροσιά [ 83 ]
- το Κουμπέριον [ 53 ]
- η Πτέρη [ 61 ]
- Τοπική Κοινότητα Ερυμάνθειας
- η Ερυμάνθεια [ 173 ]
- Τοπική Κοινότητα Κάλφα Αχαΐας [ 140 ]
- ο Κάλφας [ 111 ]
- τα Μασουραίικα [ 29 ]
- το Γολέμιον [ 63 ]
- το Κάτω Μαστραντώνιον [ 129 ]
- το Μανέσιον [ 87 ]
- ο Μαστραντώνης [ 28 ]
- Τοπική Κοινότητα Ρουπακιάς
- η Ρουπακιά [ 131 ]
- Τοπική Κοινότητα Σκιαδά Αχαΐας [ 660 ]
- το Καρπέτα [ 112 ]
- η Μονή Κοιμήσεως Θεοτόκου Νοτενών [ 1 ]
- οι Μπαράκες [ 101 ]
- τα Πηγάδια [ 93 ]
- ο Σκιαδάς [ 353 ]
- Τοπική Κοινότητα Σκούρα Αχαΐας [ 156 ]
- Τοπική Κοινότητα Σπαρτιάς Αχαΐας [ 152 ]
- το Κυπαρίσσιον [ 102 ]
- η Σπαρτιά [ 50 ]
- Τοπική Κοινότητα Σταυροδρομίου Αχαΐας [ 278 ]
- το Ξηροχώριον [ 69 ]
- τα Πανουσαίικα [ 29 ]
- η Ράχη [ 27 ]
- το Σταυροδρόμιον [ 153 ]
- Τοπική Κοινότητα Χιόνας
- η Χιόνα [ 159 ]
Δημοτική Ενότητα Φαρρών[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Στο δήμο περιλαμβάνονται οι εξής πόλεις και οικισμοί του πρώην δήμου Φαρρών (πληθυσμός: 5.076, απογραφή 2011):
- Τοπική Κοινότητα Βασιλικού Αχαΐας [ 733 ]
- Τοπική Κοινότητα Ελληνικού Αχαΐας [ 260 ]
- η Αγία Ελεούσα [ 61 ]
- η Βαλματούρα[19] [ 15 ]
- το Ελληνικόν [ 84 ]
- το Κανελλάκι[20] [ 33 ]
- ο Κούμαρης (Κούμανι) [ 11 ]
- το Νεοχώριον [ 24 ]
- η Χρυσαυγή [ 32 ]
- Τοπική Κοινότητα Ισώματος Αχαΐας
- το Ίσωμα [ 452 ]
- Τοπική Κοινότητα Καλανίστρας Αχαΐας [ 107 ]
- η Καλανίστρα [ 51 ]
- η Ροδιά [ 56 ]
- Τοπική Κοινότητα Καλάνου
- ο Κάλανος [ 124 ]
- Τοπική Κοινότητα Καλουσίου
- το Καλούσιον [ 163 ]
- Τοπική Κοινότητα Καταρράκτου Αχαΐας
- ο Καταρράκτης [ 93 ]
- Τοπική Κοινότητα Κριθαρακίων Αχαΐας[21] [ 190 ]
- το Αστέριον [ 92 ]
- τα Κριθαράκια [ 98 ]
- Τοπική Κοινότητα Λακκωμάτων Αχαΐας [ 133 ]
- τα Λακκώματα [ 113 ]
- η Τσαπουρνιά [ 20 ]
- Τοπική Κοινότητα Μιραλίου
- το Μιράλιον [ 87 ]
- Τοπική Κοινότητα Νέου Κομπηγαδίου Αχαΐας [ 124 ]
- ο Μίχας [ 0 ]
- το Νέο Κομπηγάδιον [ 97 ]
- ο Πλάτανος [ 27 ]
- Τοπική Κοινότητα Πλατανόβρυσης Αχαΐας [ 403 ]
- η Αγία Παρασκευή [ 57 ]
- η Κάτω Πλατανόβρυση [ 98 ]
- η Κοίμησις [ 48 ]
- η Πλατανόβρυση [ 200 ]
- το Άνω Σταροχώρι [ 77 ]
- η Δαφνούλα [ 239 ]
- το Κάτω Σταροχώρι [ 94 ]
- ο Τρούσας [ 48 ]
- Τοπική Κοινότητα Φαρών Αχαΐας [ 519 ]
- Τοπική Κοινότητα Χαλανδρίτσης Αχαΐας [ 1.047 ]
- οι Κυδωνιές [ 14 ]
- τα Μαστοραίικα-Σταμαίικα [ 120 ]
- η Χαλανδρίτσα [ 913 ]
- Τοπική Κοινότητα Χρυσοπηγής Αχαΐας [ 183 ]
- η Άνω Χρυσοπηγή [ 54 ]
- η Χρυσοπηγή [ 129 ]
Σημείωση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Σε αγγύλες αναφέρονται τα δημογραφικά στοιχεία του μόνιμου πληθυσμού βάσει της απογραφής του 2011.
Αξιοθέατα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Φαρρές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Στην Χαλανδρίτσα υπάρχει το μουσείο λαϊκής τέχνης που στεγάζεται σε έναν παλιό νερόμυλο. Στο ίδιο χωριό υπάρχουν ερείπια κάστρου, που χρονολογείται από την εποχή που το χωριό ήταν έδρα Βαρόνου, όπως και Μυκηναϊκό νεκροταφείο. Επίσης αξίζει να δει κανείς τον Ι.Ν. Αγίου Αθανασίου, βυζαντινή εκκλησία 11ος-12ος αι. και τον Ι.Ν. Κοιμήσεως της Θεοτόκου 14ος-15ος αι. Υπάρχει και η Iερά Μονή Χρυσοποδαρίτισσας, γνωστή και σαν Μονή Νεζερών που είναι πολιούχος του δήμου. Ακόμα υπάρχει και η Μονή Μπαμπιώτη.
Τριταία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Στην Τριταία υπάρχουν δεκάδες ιστορικά κτίρια που διατηρούν αναλλοίωτη την αρχιτεκτονική φυσιογνωμία της περιοχής. Αυτά είναι: Το Κάστρο του Δοξαπατρή στην περιοχή Σκιαδά, το Κάστρο «Γουλά» στη Σπαρτιά στην κορυφή του βράχου Τούρλα, το Κτίριο Βασιλακόπουλου στη Δροσιά, το οποίο έχει χαρακτηριστεί διατηρητέο από την Αρχαιολογική υπηρεσία, η oικία γέννησης του «Γέρου της Δημοκρατίας», Γεωργίου Παπανδρέου.
Καλέντζι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Στον συνοικισμό Βασιλικό της Κοινότητας Καλεντζίου διατηρούνται ερείπια μεγαλοπρεπούς αρχαίου οικοδομήματος που ονομάζεται Παλιοκλήσι. Επίσης στον ίδιο οικισμό υπάρχει ο λόφος Παλατάκι όπου διατηρείται ένα υπόγειο παλαιό οικοδόμημα. Η παράδοση λέει ότι εκεί κατοικούσε ένας βασιλιάς και η βασιλοπούλα του πνίγηκε σε κοντινή πηγή. Ο βασιλιάς, τότε, διέταξε και βούλωσαν την πηγή με μαλλιά και το νερό βγήκε στο Χατζούρι, στη θέση Άβυσσος. Αξιοθέατα είναι επίσης το ανακαινισμένο παλιό δημοτικό σχολείο, το σπίτι των Παπανδρέου, το μοναστήρι των Αγίων Πάντων και το μικρό φαράγγι Πόρος.
Λεόντιο[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Στην θέση Πάτημα υπάρχουν δύο πλάκες που λένε ότι εκεί πάτησε ο Άγιος Ανδρέας, στην μία αποτυπώθηκε το παπούτσι του και στην άλλη το δεξί του πόδι αφού είχε χάσει το ένα παπούτσι του, στην προσπάθεια του να ξεφύγει από τους Ρωμαίους στρατιώτες που τον κυνηγούσαν. Κατά τον Πλίνιο στο Λεόντιο υπήρχε μια πηγή[17] που όποιος έπινε νερό από εκεί πέθαινε μετά από τρεις ημέρες.
Ανασκαφές που έγιναν κατά τη δεκαετία του 1930 έφεραν στο φως τάφους και ευρήματα της Μυκηναϊκής εποχής 14ος-12ος αι. π.Χ. Υπάρχουν επίσης ίχνη ακρόπολης στο εκκλησάκι του Αγίου Κωνσταντίνου που είναι ορατά ως σήμερα γύρω στον 3ο αι π.Χ. Λίγο πιο κάτω εντοπίστηκαν τα θεμέλια πρωτοχριστιανικής βασιλικής μεγάλων διαστάσεων πάνω στο πλάτωμα των οποίων είναι κτισμένος ο ναός του Αγίου Ανδρέα (4ος-5ος αι μ.Χ).
Αθλητισμός[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ποδοσφαιρικοί Σύλλογοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Στον δήμο εδρεύουν 6 ποδοσφαιρικοί σύλλογοι. Σε παρένθεση αναγράφεται η κατηγορία στην οποία αγωνίζονται κατά την περίοδο 2011-2012:
- Τριταϊκός (Δ' ΕΘΝΙΚΗ)
- Θύελλα Σκιαδά (Α' Αχαΐας)
- Πείρος Ισώματος (Α1' Αχαΐας)
- Α.Ο. Φαραϊκός (Α1' Αχαΐας)
- Δόξα Χαλανδρίτσας (Β' Αχαΐας)
- Α.Ο. Βασιλικού' (Γ' Αχαΐας)
Γήπεδα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Υπάρχουν 5 γήπεδα ποδοσφαίρου ξερά, όλα στην έδρα κάθε συλλόγου. Η Θύελλα Σκιαδά και ο Τριταϊκός χρησιμοποιούν ως έδρα το Γήπεδο Σταυροδρομίου. Στον οικισμόςΠρέβεδος υπάρχει το Αθλητικό Κέντρο Πρεβέδου με τρία γήπεδα: δύο με χόρτο και ένα πλαστικό.
Αυτοκινητοδρόμιο[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Στην Χαλανδρίτσα και στην θέση Ρέντες υπάρχει το υπό κατασκευή το Αυτοκινητοδρόμιο Πάτρας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
ΠΑΡΑΚΑΛΟΥΜΕ ΜΗ ΓΡΑΦΕΤΕ GREEKGLISH !