Ενας 14χρονος «φρουρός» της παράδοσης

Ο 14χρονος Χρήστος Φράγκος είναι ένα από τα εκατοντάδες παιδιά που μεγαλώνουν στην ελληνική περιφέρεια. Πολλά από αυτά, γόνοι αγροτών και κτηνοτρόφων, προορίζονται να συνεχίσουν την οικογενειακή… παράδοση και να παραμείνουν στο χωριό τους.

Εκείνος, όμως, σκέφτεται τα πράγματα διαφορετικά… Οι επιρροές του ξεκινούν από τον φανταστικό ταξιδευτή, Φιλέα Φογκ, αλλά και τον μεγάλο ιστορικό της Θεσπρωτίας, τον Σπύρο Μουσελίμη.

Ο πρώτος γύρισε τον κόσμο σε 80 ημέρες, μέσα από τις σελίδες του ομώνυμου βιβλίου του Ιουλίου Βερν (σ.σ.: από τα αγαπημένα του Χρήστου). Ο δεύτερος περπάτησε σπιθαμή προς σπιθαμή την περιοχή καταγωγής του, τη Θεσπρωτία, καταγράφοντας την ιστορία, ήθη, έθιμα και παραδόσεις της. Ετσι και ο νεαρός Χρήστος, αποφάσισε να… «ταξιδέψει» στο λαογραφικό παρελθόν της περιοχής του και να ιδρύσει στο υπόγειο του πατρικού ένα Λαογραφικό Μουσείο με εκθέματα του τόπου του.


«Οι πρώτες σκέψεις για το Μουσείο ήρθαν πριν από τρία-τέσσερα χρόνια, με αφορμή τη συλλογή που είχαν δύο θείοι μου, ο Κώστας και ο Γρηγόρης Φράγκος. Τα τελευταία 30 χρόνια είχαν συγκεντρώσει πολλά αντικείμενα, αλλά η συντήρησή τους ήταν ελλιπής. Ετσι σκέφτηκα να τα πάρω και να τα περιποιηθώ. Από τότε δεν τα έχω αφήσει από τα μάτια μου».




Τα αντικείμενα που έχει συλλέξει ο 14χρονος βρίσκονται στο υπόγειο του πατρικού του σπιτιού




Μπορεί να μην είναι γνώστης εξειδικευμένων τεχνικών, αλλά τα φροντίζει με μεράκι. «Χρησιμοποιώ ειδικό βερνίκι για τα ξύλινα αντικείμενα και αντισκωριακό για τα μεταλλικά. Προσπαθώ να εμπλουτίζω τα αντικείμενα της συλλογής όσο συχνότερα γίνεται», λέει με τη σεμνότητα που χαρακτηρίζει το νεαρό της ηλικίας του.

Το αυτοσχέδιο μουσείο φιλοξενεί τον διόλου ευκαταφρόνητο αριθμό των 300 εκθεμάτων. Αρωγοί στην προσπάθειά του στάθηκαν τόσο οι γονείς, τα αδέλφια και οι συγχωριανοί του, όσο και οι κάτοικοι των γύρω χωριών που ενθουσιάστηκαν με το αποτέλεσμα. Ειδικά οι ηλικιωμένοι προσφέρθηκαν να του δωρίσουν αντικείμενα που κληρονόμησαν από τους παππούδες τους. «Τα περισσότερα εκθέματα χρονολογούνται από το 1930 και έπειτα», μας λέει. Ωστόσο, ξεχωρίζουν μία ξιφολόγχη του 1884, όπλα από τον ελληνοϊταλικό πόλεμο και κάποια ακόμα όπλα, τα οποία εκτιμά ότι χρησιμοποιούνταν κατά την Επανάσταση του 1821.

Αυτά, όμως, που βρίσκονται σε αφθονία είναι τα οικιακά σκεύη. «Η συλλογή έχει σκεύη κουζίνας που χρησιμοποιούσαν οι γυναίκες της εποχής για να μαγειρέψουν, να πλάσουν, να σιδερώσουν, αλλά και εργαλεία που χρησιμοποιούνταν από τους άνδρες για τις δουλειές στα χωράφια και στις οικοδομές». Από τα αγαπημένα του είναι και οι παραδοσιακές φορεσιές του προπάππου και της προγιαγιάς του. Δεν παραλείπει, όμως, να μας πει και για τα παλαιότερα από κάθε άλλο: κάποια απολιθώματα (σ.σ.: αμμωνίτες) της περιοχής, ηλικίας εκατομμυρίων ετών.

Τι είναι αυτό που κινητοποιεί ένα τόσο νεαρό αγόρι να «κτίσει» ένα Μουσείο; «Θέλω να κρατήσω ζωντανή την Ιστορία. Ολα τα αντικείμενα είναι τοπικά και περιγράφουν το παρελθόν μας», λέει με σοβαρότητα. Είναι περήφανος για τη συλλογή και την πολιτιστική κληρονομιά της Φροσύνης (σ.σ.: έτσι ονομάζεται το χωριό) και θέλει να την προστατέψει. «Αυτή μας ενώνει με τις ρίζες μας…».




Η συλλογή περιλαμβάνει και κάποια απολιθώματα της περιοχής, ηλικίας εκατομμυρίων ετών




Εξάλλου, το χωριό είναι μικρό -αριθμεί γύρω στους 120 κατοίκους- και ο χρόνος του άπλετος. «Εδώ δεν υπάρχουν άλλες ασχολίες. Ετσι, είχα τον χρόνο και τα ερεθίσματα να το αποφασίσω και να το υλοποιήσω. Εψαξα σε τοπικά βιβλία, διάβασα την ιστορία του χωριού και αφοσιώθηκα σε αυτό».

Στο χωριό δεν υπάρχει βιβλιοθήκη. Ομως, το πλούσιο υλικό που άφησε πίσω του ο ιστορικός λαογράφος της Θεσπρωτίας, Σπύρος Μουσελίμης, ο οποίος διετέλεσε και δάσκαλος στη Φροσύνη το 1940, αποτέλεσε για το νεαρό αγόρι πηγή έμπνευσης. Οσο για το μουσείο, είναι ανοικτό για επίσκεψη προς κάθε ενδιαφερόμενο. Αλλωστε, αν και βραχυπρόθεσμα, τα σχέδιά του γι’ αυτό είναι πολλά.

Μέχρι στιγμής, ενδιαφέρον έχει εκδηλώσει το Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης της ευρύτερης περιοχής, ένα περιοδικό και ο πρόεδρος του χωριού. Βρήκε πολύ ενδιαφέρουσα την προσπάθεια του 14χρονου και πρότεινε να μεταφερθούν τα εκθέματα στο παλαιό πέτρινο δημοτικό σχολείο του χωριού που λειτουργεί στη Φροσύνη από το 1880.

Το μόνο κώλυμα είναι η ανακαίνιση του ιστορικού κτιρίου, για την οποία δεν υπάρχουν κονδύλια…

Η ΖΩΗ ΤΟΥ ΧΡΗΣΤΟΥ ΣΤΟ ΧΩΡΙΟ
Ξυπνάει τα χαράματα για να πάει σχολείο

Ο Χρήστος, αν και ώριμος για την ηλικία του, είναι ένα παιδί σαν όλα τα άλλα. Του αρέσει το ποδόσφαιρο, η πεζοπορία και το ποδήλατο. Η ζωή του, ωστόσο, διαφέρει αρκετά από των άλλων.

Φέτος θα παρακολουθήσει την τρίτη τάξη του Γυμνασίου. Και όσο και αν του αρέσει το σχολείο και το διάβασμα, η ζωή στο χωριό δημιουργεί προβλήματα.

«Πρέπει να διασχίσω πολλά χιλιόμετρα για να φτάσω στο Γαρδίκι, όπου είναι το σχολείο. Ξεκινάω από το σπίτι στις 6.10 το πρωί, για να είμαι στην ώρα μου (σ.σ.: το μάθημα ξεκινάει στις 8.15), με αποτέλεσμα στο τέλος της ημέρας να είμαι πολύ κουρασμένος», περιγράφει. Ούτε με τους φίλους του μπορεί να βρίσκεται πολύ συχνά.

«Γνωριστήκαμε στο σχολείο και μένουν σε άλλα χωριά. Eτσι δεν βρισκόμαστε όσο συχνά θα θέλαμε». Ομως, τον στήριξαν κατά το «στήσιμο» του μουσείου, δίνοντάς του κάποια παλιά αντικείμενα των παππούδων τους.

Oπως κάθε νέος στην ηλικία του ο Χρήστος ονειρεύεται. Θέλει να ταξιδέψει και να δει τον κόσμο. Δεν γνωρίζει ακόμα με τι θέλει να ασχοληθεί μεγαλώνοντας. Ωστόσο τα αγαπημένα του μαθήματα -η γεωγραφία, η σύγχρονη ιστορία και η λογοτεχνία- ίσως «ανοίξουν» το μονοπάτι για το μέλλον.

«Αν συνεχίσω να είμαι καλός μαθητής, ίσως καταφέρω να σπουδάσω στο εξωτερικό. Θα μπορούσα να μείνω εκεί, αν είναι απαραίτητο. Δεν είναι εύκολη επιλογή, αλλά αν δεν υπάρξει κάποια προοπτική στην Ελλάδα, θα το σκεφτώ πολύ σοβαρά», καταλήγει…

ethnos.gr