Σφενδάμη...χωριό 950 κατοίκων 25 χιλιόμετρα από την Κατερίνη

Η Σφενδάμη ή Σφενδάμι είναι χωριό του νομού Πιερίας και είναι κτισμένο σε υψόμετρο 160 μ. Απέχει 25 χιλιόμετρα από την πιερική πρωτεύουσα. Έχει 935 κατοίκους (απογραφή 2011) και βρίσκεται βορειανατολικά της Κατερίνης, 5 χλμ . από την διασταύρωση προς Μακρύγιαλο και στο 450o χιλιόμετρο

της Εθνικής οδού Αθηνών - Θεσσαλονίκης. Είναι έδρα της ομώνυμης Τοπικής Κοινότητας (με 1 οικισμό) στο Δήμο Πύδνας - Κολινδρού. Η γεωργία αποτελεί την κυριότερη ασχολία των κατοίκων, όπως η καλλιέργεια καπνού, οι ελιές, τα σιτηρά και δευτερευόντως η κτηνοτροφία. Τον Απρίλιο του 2007 στη Σφενδάμη έγινε αγώνας ορεινής ποδηλασίας^[1], με τη συμμετοχή 118 ποδηλατών σχεδόν από όλη την Ελλάδα και με μεγάλη επιτυχία.

Υποδομή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στο χωριό σήμερα υπάρχει τριθέσιο Δημοτικό Σχολείο και μονοθέσιο νηπιαγωγείο, αγροτικό ιατρείο, γεωργικός συνεταιρισμός, ΚΑΠΗ και επίσης σύλλογος εθελοντών αιμοδοτών (λειτουργεί στο ιατρείο της Κοινότητας), που είναι μάλιστα πολύ δραστήριος. Στο χωριό δραστηριοποιείται αθλητικά ο Μορφωτικός Αθλητικός Σύλλογος Αναγέννηση Σφενδάμης, με έτος ιδρύσεως το 1936. Υπάρχει επίσης ο Ποντιακός Χορευτικός Σύλλογος "Πυρρίχιος" και πολιτιστικά δραστηριοποιείται ο Λαογραφικός - Πολιτιστικός σύλλογος " Η ΠΑΛΙΑΝΗ " ( όπως η παλιά ονομασία του χωριού ), που δραστηριοποιείται στα της παράδοσης, όχι μόνο της Ποντιακής, αλλά της Πανελλήνιας^[2].

Η Αναγέννηση Σφενδάμης είναι ποδοσφαιρική ομάδα της ΕΠΣ Πιερίας και έχει δικό της γήπεδο. Αγωνίζεται στην Α΄ ερασιτεχνική. Τα τελευταία χρόνια στο Σφενδάμι έχουν γίνει σημαντικά αρδευτικά έργα. Το εξωκλήσι του Προφήτη Ηλία αλλά και αυτό της Παναγίας αποτελούν πόλο έλξης επισκεπτών. Υπάρχουν επίσης οι ναοί της Αγίας Παρασκευής και του Αγίου Δημητρίου. Σημαντικές πολιτιστικές εκδηλώσεις γίνονται όλη την διάρκεια του χρόνου, όπως οι ετήσιοι χοροί των συλλόγων, το Καρναβάλι της Αποκριάς, ο χορός την Ημέρα της Γυναίκας, η εκδήλωση της Ζωοδόχου Πηγής, η χορευτική εκδήλωση για τον Προφήτη Ηλία - Στην σκιά του Αι-λιά- ( κάθε Ιούλιο ) και το - Αντάμωμα - ( κάθε Αύγουστο ).

Ιστορικά στοιχεία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η παλαιά του ονομασία είναι Πάλιανη (πιθανότατα σημαίνει παλιό χωριό), ενώ αναφέρεται και η Π. Νέα Σκόπελος. Στην τοποθεσία "Παλιοχώρι" υπήρχε οικισμός μέχρι και τους χρόνους του Μακεδονικού Αγώνα (1904 - 1908). Το 1908, μετά την Επανάσταση τωνΝεοτούρκων, κτίζονται τα πρώτα σπίτια στην σημερινή θέση του χωριού για να στεγάσουν Μουσουλμάνους από τη Βοσνία. Σ' αυτά τα σπίτια κατοίκησαν οι πρώτοι Έλληνες κάτοικοι μετά την απελευθέρωση του 1912: πρόσφυγες από την Ανατολική Θράκη, καθώς και Βλάχοι κτηνοτρόφοι.

Το 1920, η ελληνική κυβέρνηση, μετά την φυγή των Θρακών, εγκατέστησε στο χωριό είκοσι περίπου οικογένειες ακτημόνωνΣτερεοελλαδιτών (Παλιολαδίτες). Μετά το 1923, κάτοικοι από τον Πόντο εγκαταστάθηκαν αρχικά στη Σφενδάμη και ύστερα^[3]σταΠλατανάκια. Το 1926 πήρε το όνομα Σφενδάμι^[4], από το ομώνυμο δέντρο.

Στην περίοδο της Κατοχής, οι Ναζί προέβησαν σε πυρπολήσεις σπιτιών στο χωριό, αλλά και αργότερα στον Εμφύλιο συνέβησαν πολλές καταστροφές. Μεταπολεμικά, το χωριό υπέστη μείωση του πληθυσμού του εξαιτίας μετανάστευσης στο εξωτερικό. Από τα σημαντικότερα έθιμα στο χωριό είναι το πανηγύρι που γίνεται στις 20 Ιουλίου ( Προφήτη Ηλία) και η γιορτή της Ζωοδόχου Πηγής.

Από το χωριό καταγόταν ο αγρότης Βασίλης Χαρισόπουλος , ο οποίος αυτοπυρπολήθηκε τον Απρίλιο του 1987 στην Κατερίνη σε ένδειξη διαμαρτυρίας για την πολιτική της κυβέρνησης στα αγροτικά θέματα.