Πως ελευθερώθηκε η Κατερίνη στις 16 Οκτωβρίου 1912- Η Μάχη του Κουλουκουρίου

Γράφει ο Λάζαρος Κατανάς

Ξημερώνει μεγάλη ημέρα για την Κατερίνη αύριο!!! 
Σαν σήμερα όμως 15 Οκτωβρίου 1912 ο ελληνικός στρατός (7η Μεραρχία) αφού απελευθερώνει την πόλη της Ελασσόνας και νικάει στην Μάχη του Σαρανταπόρου. Μπαίνει στην Πιερία και βαδίζει στον Άγιο Δημήτριο όπου ο Στρατηγός του τάγματος συναντιέται με άλλους στρατηγούς για να συνεχίσουν την πορεία τους και να
δουν πώς πρέπει να κινηθούν. Καταλαμβάνει το χωριό και τα στενά της Πέτρας αφού ξέρει ότι ο Οθωμανικός στρατός προς τα εκεί . Στρατοπεδεύουν στο Καρακόλι. Τα συντάγματα συνεχίζουν ακάθεκτα περνώντας από την σημερινή θέση των Φωτεινών-άρα έχουμε και την απελευθέρωση της Μόρνας (Σκοτεινά Πιερίας) που βρισκόταν πιο δυτικά, και φθάνουν στο χάνι Μηλιάς-η σημερινή Κάτω Μηλιά. Ο Ελληνικός στρατός πορεύεται: 1 τάγμα προς Κατερίνη και Πύδνα και το άλλο περνώντας από το Κεραμίδι να φθάσει στην Πύδνα. Το πρωί της 15ης Οκτωβρίου ο ελληνικός στρατός πορεύεται προς την Κατερίνη. οι Έλληνες δέχονται επίθεση αιφνιδιασμένοι από τους Τούρκους που είχαν κρυφτεί μέσα σε θάμνους στο Κουλουκούρι Η μάχη Ελλήνων-Τούρκων ξεκινά γύρω στις 2 το μεσημέρι και κρατά 3,5 ώρες. Ο στρατός αιφνιδιάστηκε και τρέπεται σε φυγή ένας λόχος. Βλέποντάς το αυτό ο στρατηγός Δημήτριος Σβορώνος έφιππος μπαίνει στην μάχη εμψυχώνοντας τους Έλληνες. Οι Οθωμανοί ωστόσο ξεχωρίζουν ότι πρόκειται για αξιωματούχο και τον τραυματίζουν.

Παρόλα αυτά συνεχίζει με το άλογό του να πολεμά έως που υποκύπτει στα τραύματά του και ξεψυχά. Η πράξη αυτή τόνωσε το ηθικό των Ελλήνων κατά πολύ. Έτσι ως ένδειξη τιμής το Κουλουκούρι μετονομάστηκε σε Σβορώνος. Με αλαλαγμούς και απερίγραπτη γενναιότητα ο οι Έλληνες επιτέθηκαν κατά των Τούρκων. Δίνεται διαταγή να επιταχυνθεί η προσπέλαση. Το πυροβολικό παίρνει κατάλληλη θέση στο Σβορώνο για να υπερασπισθεί το πεζικό, ωστόσο οι Τούρκοι πέρασαν τον Πέλεκα και νύχτα Οθωμανικός στρατός και κάτοικοι εγκατέλειψαν την πόλη. Ο Ελληνικός στρατός μπαίνει νικητής στην πανηγυρίζουσα Κατερίνη, ενώ οι κάτοικοι τους υποδέχθηκαν με σημαίες και εμβατήρια! Ο κόσμος έλεγε «Χριστός Ανέστη!!!». Την διοίκηση της πόλης καταλαμβάνει πια Έλληνας Δήμαρχος και η Αρχή της πόλης με τον Μητροπολίτη και πλήθος κόσμου σπεύδουν στην Θεία Ανάληψη για την λειτουργία. Τώρα στο πεδίο της μάχη υπάρχει το μνημείο της μάχη όπου κάθε παραμονή της 16ης Οκτωβρίου συγκεντρώνονται οι σημαίες των σχολείων και η αρχή του τόπου για να τελεσθεί τρισάγιο.